بزرگنمايي:

پیام آذری- فرهنگ رانندگی صحیح به خودی خود در جامعه ایجاد نمی شود و برای جا افتادن آن، وضع قوانین لازم الاجرا اجتناب ناپذیر است که خوشبختانه این مهم، همزمان با اختراع خودرو و افزایش تعداد آنها در شهرها، تهیه و برای اجرای دقیق در اختیار ضابطان قانون قرار گرفت.

نخستین قوانین راهنمایی و رانندگی ویژه اتومبیل ها در جهان در سال 1865 میلادی برابر با سال 1244 هجری شمسی ثبت شد که پرچم قرمز نام داشت و بر اساس آن حضور سه نفر در حین حرکت خودرو الزامی بود که یکی برای رانندگی و یکی برای حفظ آتش بود و یکی پیش از اتومبیل می دوید و حرکت خودرو را هشدار می داد.

نخستین آیین نامه راهنمایی و رانندگی ویژه اتومبیل در ایران در سال 1307 منتشر شد که 2 سال پس از اجباری شدن گواهینامه رانندگی بود، اما متاسفانه به رغم گذشت حدود یک قرن، این قوانین به طور کامل اجرا نمی شود و امروز اگر دوربین های کنترلی و حضور فیزیکی پلیس نباشد شاید بتوان گفت که هیچ کدام از این قوانین اجرا نمی شود.

بروز این وضعیت، تبعات زیادی به ویژه در زندگی شهری شلوغ و پیچیده امروزی دارد که بدون شک ایجاد راه بندان های طولانی و عادی شدن تخلفات رانندگی از مهم ترین آنهاست. 

بر این اساس ترافیک در تبریز نیز همانند دیگر کلانشهرها معلول علت های زیادی است که از آن جمله می توان به فرهنگ غلط رانندگی، سد معبر، پارک دوبله، توقف در مکان های ممنوع، وجود مغازه ها، دفاتر تجاری و مطب ها در حاشیه خیابان های مرکزی شهر، برخورد سلیقه ای پلیس، نبود پارکینگ، خیابان های تنگ و بی کیفیت و اجرای طرح های عمرانی در هر ساعت از روز از سوی شهرداری و دیگر دستگاه های خدمات رسان اشاره کرد.

گشت کوتاهی در خیابان های تبریز، به ویژه در بافت مرکزی شهر، همه این تخلفات را جلوی چشم انسان به نمایش می گذارد و مشکل ترافیک در تبریز هر روز بدتر از قبل می شود و مسوولان مربوطه نیز در این ارتباط به جریمه کردن برخی از خودروهای متخلف و رانندگان آنها بسنده می کنند و به نظر می رسد که برنامه مدون و جدی برای فرهنگ سازی رانندگی درست وجود ندارد.

سد معبر عامل مهمی در ایجاد ترافیک در خیابان ها و حتی اتوبان های تبریز است که از سوی برخی مغازه داران و وانتی ها ایجاد می شود و متاسفانه در برخورد با این مشکل نیز عوامل شهرداری و پلیس سلیقه ای عمل می کنند و همین امر موجب شده تا مغازه داران و وانتی ها، بخشی از خیابان و پیاده روها را از آن خود بدانند و برایشان ایجاد ترافیک و راه بندان مهم نیست.

تعیین نشدن ساعت و زمان مشخص برای تخلیه بار در مراکز پخش مواد غذایی وقطعات خودرو در خیابان های دارایی و امام (حدفاصل میدان قونقا تا نصف راه) موجب راه بندان های طولانی در این خیابان ها می شود و متاسفانه برخوردی نیز در این ارتباط انجام نمی شود و کار غلط این مغازه داران و رانندگان، به رویه روزانه تبدیل شده و مردم عادی باید تاوان و هزینه این ترافیک را بپردازند.

کارشناسان می گویند انتظار از پلیس راهور در این موارد، برخورد طبق قانون و اعمال قانون علیه متخلفان است اما چیزی که در این ارتباط دیده می شود ضعف حضور نیروهای راهنمایی رانندگی در ساعات شلوغ این خیابان ها و عدم برخورد با رانندگان متخلف در این زمینه است که نیاز به بازنگری و تعبیه دوربین های مکانیزه ثبت تخلف در خیابان های سطح شهر دارد.

نباید فراموش شود که چشم پوشی از تخلفات رانندگی به بیشتر شدن و گسترش این تخلفات منجر می شود و از این رو، تخلف از قوانین در هر نقطه باید تخلف محسوب شود و این رویه نسبت به مکان تخلف و شخص متخلف نباید تغییر کند.

البته مسوولان شهری نیز باید از دادن مجوز به برخی شغل ها در خیابان های شلوغ خودداری کنند که متاسفانه در این موارد نیز سلیقه ای رفتار شده و مطب پزشکان، گاراژها و مکان های ارایه دهنده خدمات خودرویی، مراکز پخش مواد غذایی و دیگر شغل های ترافیک زا در حاشیه خیابان های فاقد پارکینگ و شلوغ مجوز فعالیت گرفته اند.  

در این میان، هر چند اجرای طرح های زوج و فرد و مکانیزه به عنوان راه چاره برای کاهش ترافیک، در برخی از خیابان ها ترافیک را تا حدودی کاهش داده، اما موجب انتقال ترافیک به خیابان های حاشیه طرح و کوچه ها شده است؛ از این رو گره گشایی از ترافیک تبریز نیاز به مطالعه و اجرای طرح هایی با کارایی بیشتر دارد.

همچنین استفاده از وسایل نقلیه عمومی نیز در کاهش خودروها و به تبع آن کاهش ترافیک موثر است اما به دلیل نبود حمل و نقل عمومی کافی در شهر و عدم گسترش آن به نقاط مختلف، این موضوع در تبریز منتفی است و همه مردم برای رسیدن به امور خود به ناچار باید از خودروی شخصی استفاده کنند پس در نتیجه باید فکری به حال ترافیک با وضعیت موجود شود.

فرهنگ سازی و رانندگی در بین خطوط و با سرعت مجاز، رعایت حق تقدم، تعیین مسیر به موقع، تعبیه دوربرگردان ها در مکان ها مناسب از سوی متولیان شهر و گرفتن مشاوره از کارشناسان امر، استفاده از چراغ های راهنمایی چند زمانه در تقاطع ها، برخورد با رانندگان متخلف و اعمال کنترل  و نظارت بیشتر از سوی پلیس،  بخشی از ترافیک ناخواسته را حذف می کند.