بزرگنمايي:

پیام آذری- چهارشنبه سوری میراثی ماندگار در کشور ایران است؛ این رسم کهن قدمتی به بلندای تاریخ دارد و گذشت زمان هرگز نتوانسته از زیباییش بکاهد؛ این رسم دیرین همچنان محبوب مردم این دیار است و همه‌ساله برای ‌رسیدنش کودک و بزرگ و پیر و جوان، ثانیه شماری می کنند تا شادی این روز را جشن بگیرند و ‌بار دیگر سر سفره دوستی کنارهم بنشینند.

چهارشنبه سوری همواره با آیین هایی همراه بوده؛ آیین ها و جشن هایی که هرکدام راوی سرزندگی و شادی است ولی چندین سال است این رسم کهن ایرانی تحریف و توسط برخی، از مسیر اصلی خود خارج شده و بیشتر به کابوسی فراموش نشدنی برای پدر و مادرها به خاطر از دست دادن فرزندان خود یا قطع عضو کودکان تبدیل شده است.

عده ای آیین های این روز را قربانی ندانم کاری و حتی زیاده خواهی خود کرده و ‌برای دستیابی به سود کلان با جایگزین کردن مواد منفجره به جای آتش هیزم، جان جوانان و نوجوانان و ‌حتی فراتر از آن زنان و ‌مردان را نشانه می گیرند؛ گواه روشن این مدعا جوان 26 ساله ای در یکی از مناطق پایین شهر ارومیه است؛ ظاهرش حکایت از چیزی نمی کند اما دستانش که هیچوقت از جیب کتش بیرون نمی آید برای خیلی ها سوال شده و حکایت ها دارد.

به گفته یکی از ساکنین این منطقه که راننده تاکسی است این جوان دریکی از چهارشنبه سوری ها با استفاده از مواد منفجره و ایجاد صحنه های خطرناک، 2 دست خود را از مچ از دست داده است و دیگر دستی ندارد تا با آن کار کند.

لیلا ولی زاده، خانه دار ارومیه ای نیز به خاطرات تلخ چهارشنبه سوری می پردازد و می گوید: شاید باور نکنید دختر خواهرم چندسال پیش در مسیر مدرسه وقتی به منزل می رفت، به طرفش ترقه ای پرتاب می شود و او چون حواسش نبود شوک عجیبی برایش وارد می شود؛ دکتر و دارو ‌دیگر جوابی نداد و او در سایه این اتفاق شوم قدرت تکلم و حتی تمرکز خود را از دست داد و امروز تنها نگاه می کند چیزی نمی گوید ولی با هر بار دیدنش خاطره تلخ چهارشنبه سوری برای او و ‌خانواده تکرار می شود.

این شهروند ارومیه ای اضافه کرد: چهارشنبه سوری ها شاهد حوادث تلخی می شویم و چه بسا جلوی چشممان مواد محترقه با انفجار خود صورت و دست و  اعضای بدن عابران را هم زخمی کرده و برای همبشه خانواده هایشان را داغدار می کند. 

وی ادامه داد: رسم چهارشنبه سوری عوض شده و در این روز بیشتر ترس وجود آدم را فرا می گیرد با نزدیک شدن به این روز خاطره تلخی برایم تداعی می شود.

رسانه ها مانع سوق یافتن جوانان به سمت مواد محترقه شوند

یک دانشجوی ارومیه ای با بیان اینکه رفتارهای غیرمنطقی و توام با خشونت چهره حقیقی چهارشنبه سوری را تخریب می کند، گقت: رسانه ها با تولید فیلم و سریال و برنامه های هشدار دهنده می تواند مانع خدشه دار شدن چهره این میراث کهن شده و علاوه برآن مانع سوق یافتن جوانان به سمت مواد محترقه شود.

وی که خود را معرفی نکرد، افزود: خانواده ها، آموزش وپرورش و ‌حتی نهادهای دیگر هم می توانند به نوعی درجلوگیری از وقوع چنین حوادث تلخی نقش آفرین باشند.

وی ادامه داد: فرماندهی انتظامی استان به خوبی می تواند با فروشندگان وسرکردگان اصلی خرید وفروش مواد محترقه برخورد کرده و ‌فرصت ادامه فعالیت را  از  آنان بگیرد.

چهارشنبه سوری از مسیر اصلی خود خارج شده است

نویسنده ادبیات فولکلور آذربایجان و شاعر ارومیه ای نیز در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: متاسفانه این رسم کهن و اصیل، امروزه به دست عده ای تحریف شده و چهره واقعی آن تغییر یافته و شکل کاریکاتوری به خود گرفته است.

بهرام اسدی افزود: استفاده از ترقه، مواد منفجره و خطرناک جای آتش را گرفته و آسیب های زیادی به جامعه می زند و نکته مهم اینکه هیچکدام از این اقلام جایی در آیین چهارشنبه سوری نداشته و تنها ساخته برخی افراد است.

وی اضافه کرد: رفتار خشونت آمیز و مغایر با عرف و منش جامعه نظیر آنچه که امروزه تحت عنوان چهارشنبه سوری شاهد آن هستیم، در هیچکدام از آیین های ایرانی و آذربایجانی دیده نمی شود.

وی ادامه داد: کسانی که با منفجر کردن ترقه و پراکندن آتش، سلامتی مردم را هدف قرار می دهند با تن دادن به رفتاری آمیخته به هرج ومرج روحی، آیین چهارشنبه سوری را تحریف می کنند.

این نویسنده ادبیات فولکلور آذربایجان اظهار کرد: چهارشنبه سوری از همان آغاز تنها آتش افروختن ساده بوده نه ترقه بازی و مجروح شدن مردم و این روز در واقع فرصتی برای تکرار سادگی ها، مهربانی ها و محبت ها بوده است.

اسدی گفت: متاسفانه چهارشنبه آخر سال از شکل اصلی خود خارج شده و تبدیل به روزی شده که در آن خطرات، خانواده ها را تهدید می کند و ‌سلامت بسیاری از مردم اعم ‌از کودک وبزرگ با خطر مواجه می شود.

به گزارش ایرنا، چهارشنبه سوری میراثی ماندگار  است که هرساله باید تکرار شود؛ این رسم دیرین از غروب سه شنبه شروع می شود و دربین مردم ایران و آذربایجان، به «چرشنبه بایرامی» یا عید چهارشنبه سوری معروف است و  آداب و رسوم خاصی دارد؛  این شب سفره مخصوص به خود دارد که شامل غذاهای محلی وتنقلات است.

گذشته از این، در این روز هدایایی از طرف خانواده داماد به خانواده عروس فرستاده می شود، هدایای شامل آیینه، تنقلات و لباس و حتی غذای مخصوص آن روز.

شال اندازی دیگر سنت این روز است دراین شب شال های رنگارنگی  از پنجره و درب خانه های قدیمی از روزنه بام ها توسط جوانان و نوجوانان و ‌حتی بزرگترها به درون خانه ها آویزان می شود و صاحب خانه بر هرکدام هدیه ای می بندند. قاشق زنی ، فال گیری و ‌از همه مهمتر پریدن از روی آتشی که از هیزم های جمع شده برافروخته می شود، زیباترین صحنه این روز است.

پس از پریدن از روی آتش و پخش شیرینی بین اهالی محل و خانواده همه راهی خانه خود شده وسر سفره آخرین چهارشنبه سال می نشینند.

در فرهنگ آذربایجانی در ماه اسفند چهار چهارشنبه وجود دارد که عبارتند از موشتولوقچی (خبرچی)، کول (خاکستر)، قره (سیاه) و قیزیل (چهارشنبه طلایی)که امروزه نیز به این نام ها معروف هستند.

چهارشنبه آخر سال را دراین منطقه «آخیر چرشنبه» می گویند که  چهارشنبه آخر مهمتر از سایر چهارشنبه ها بوده و جشن های بزرگی در آن برپا می شود.

مردمان این خطه اولین چهارشنبه سال را «یل چرشنبه سی» منسوب به باد می دانند و اعتقاد دارند که در آن روز باد خواهد وزید ، دومین چهارشنبه را« توپراق چرشنبه سی» منسوب به خاک، سومین را « اود چرشنبه سی» یا  آتش و ‌چهارمین چهارشنبه ماه اسفند را منسوب به آب می دانند و ‌معتقدند که در این زمان از یخ بستن خاک کاسته شده و زمین نفس می کشد.