بزرگنمايي:

پیام آذری- شهر تبریز یکی از شهرهای باستانی و تاریخی ایران است که آثار تاریخی و فرهنگی بسیاری را در دل خود جای داده است؛ از جمله این آثار میتوان به موزه‌های این شهر اشاره کرد که بعد از شهر تهران با دارا بودن 26 موزه، بیشترین تعداد موزه‌ها را به خود اختصاص داده است که در این گزارش به معروف‌ترین و پربازدیدترین این موزه‌ها اشاره می‌کنیم. 

موزه آذربایجان:

موزه آذربایجان تبریز یکی از مهم‌ترین موزه‌های ایران و دومین موزه باستان‌شناسی کشور پس از موزه ملی ایران شناخته می‌شود. زیربنای موزه آذربایجان 2400 مترمربع بوده و دارای سه طبقه و یک سالن نمایش در هر طبقه به ابعاد 37 در 12 متر، چند اتاق اداری و کتابخانه است.

بنای موزه آذربایجان بر اساس نقشه تنظیمی باستان‌شناسی فرانسوی به نام «آندره گدار» با الهام از سبک معماری محلی در آذربایجان ایران تهیه و ترسیم شده و توسط اسماعیل دیباج احداث شده است.

ایجاد موزه در شهر تبریز به سال‌های 1306 و 1307 هجری شمسی باز می‌گردد. در این سال‌ها نمایشگاهی از سکه‌های مکشوفه در تبریز در محل سالن کتابخانه تربیت بر پا شد و پس از برگزاری این نمایشگاه، تلاش‌های زیادی از جانب جمعی از فرهنگ‌دوستان برای راه‌اندازی موزه‌ای جامع در تبریز انجام شد و در پی این تلاش‌ها، در اردیبهشت ماه سال 1337 موزه آذربایجان بنیان گذاشته شد.

این موزه در سال 1341 خورشیدی کار احداث بنایی با سه باب تالار به اتمام رسید و در مهرماه همان سال نیز افتتاح شد؛ موزه آذربایجان دارای آثار تاریخی و هنری متعلق به دوران پیش از اسلام و دوران اسلامی است.

موزه آذربایجان دارای گنجینه‌ای مهم و با ارزش حاوی 12 هزار قطعه اشیاء عتیقه و هنری است که 2300 قطعه از این اشیاء عتیقه و هنری به ثبت رسیده و به‌دلیل کمبود فضا بخش محدودی از این آثار در بخش‌های مختلف موزه در معرض نمایش برای دوستداران تاریخ، فرهنگ و هنر قرار دارند.

در طبقه‌ی همکف موزه آذربایجان، آثار و اشیاء تاریخی مربوط به دوران پیش از تاریخ و دوران پیش از اسلام گردآوری شده‌اند که سفالینه‌های تپه اسماعیل‌آباد با قدمت 7000 ساله از تاریخی‌ترین آثار این بخش به‌ شمار می‌روند. 

قدمت سنگ‌های معدنی «سرپانتین» که در جیرفت کرمان یافته شده‌اند نیز به دوران پیش از تاریخ می‌رسد؛ روی این سنگ‌ها تصاویری از گیاهان و حیوانات گوناگون نقش بسته ‌است.

همچنین مجسمه الهه‌ی زن که در رستم‌آباد گیلان یافته شده است، 3000 سال قدمت دارد؛ این مجسمه ارزش زن را در دوران ایران باستان به تصویر کشیده ‌است. ریتون‌های با قدمت دو تا سه هزار سال متعلق به دوران هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان نیز در این موزه نگهداری می‌شوند.

از دیگر آثار برجسته طبقه‌ی همکف، ویترین مربوط به اجساد مرد و زن مدفون مربوط به هزاره اول قبل از میلاد است. این اجساد در جریان کاوش‌های علمی سال 1378 در محوطه مسجد کبود کشف شده‌اند و در واقع، بخشی از بقایای قبرستانی 3000 ساله به شمار می‌روند. این اجساد به‌دلیل قرارگیری توأمان در یک گور به موزه انتقال داده شده‌اند. همچنین برای درک بیشتر از سیر تاریخی شکل‌گیری و گسترش شهر تبریز، لایه‌های کشف شده در جریان کاوش به‌صورت مجازی بازسازی شده‌اند.

در انتهای سالن و روی دیوار ضلع شمالی سنگ «بسم‌الله» قرار دارد که از نادرترین آثار هنری ایران محسوب می‌شود. این سنگ عظیم از پنج قسمت تشکیل شده است که چهار قسمت آن قاب و قسمت دیگر متن اثر است. تمام کار حجاری سطح این سنگ زیبا و منحصربه‌فرد توسط هنرمند ایرانی «محمدعلی قوچانی» انجام شده است.

در سالن نمایش طبقه‌ی اول و در امتداد آثار تمدن‌های باستانی ایران، اشیا به جا مانده از تمدن نیشابور در قرن چهارم هجری قرار دارد که مشخصه آن‌ها به کارگیری لعاب سفیدرنگ با نقش و نگارهای اسلامی و خط کوفی است. سیر تاریخی این آثار قدیمی تا دوره قاجار ادامه می‌یابد و از دیگر آثار برجسته این بخش ظروف سفالی دوره ایلخانی و قفل رمزی متعلق به اواخر قرن ششم هجری است.

همچنین در سالن جدید این بخش قدیمی‌ترین سکه‌های ضرب شده در گستره جغرافیایی ادوار مختلف ایران، از دوره‌ی هخامنشی تا حکومت قاجاریه به نمایش گذاشته شده است. علاوه بر این، نمونه‌هایی از نادرترین و زیباترین مهرهای قدیمی نیز در کنار سکه‌ها دیده می‌شود.

طبقه زیرزمین موزه‌ی آذربایجان از دیرباز تاکنون محل نمایش و نگهداری مجمسمه‌های نفیسی است که توسط مجسمه‌ساز شهیر تبریزی «احد حسینی» خلق شده‌اند؛ این مجسمه‌ها دید عمیقی نسبت به سرگذشت و اخلاق انسان در طول سده‌های گذشته به‌خصوص سده بیستم دارند.

قسمتی نیز بخش سنگ‌نگاره‌های قدیمی متعلق به ادوار مختلف تاریخی است. در این بخش سنگ‌ قبرهایی از دوران مختلف اسلامی، قوچ‌ها و مجسمه‌های سنگی، پیکره‌های انسانی و نمونه‌هایی از سنگ‌های کتیبه‌دار به چشم می‌خورد.

این موزه در دسترس‌ترین نقطه‌ی تبریز، خیابان امام و در جوار مسجد کبود واقع شده است.

موزه عصر آهن:

سایت موزه عصر آهن، گورستانی شگفت‌انگیز و البته مخوف، مدفن انسان‌ها در عصر آهن بوده است که سال 1376 طی یک عملیات خاک‌برداری برای ساخت مجتمع در تبریز کشف شد. این محوطه باستانی با قدمتی بالغ بر 3500 سال در جوار مسجد کبود تبریز قرار دارد و به دلیل قدمت بالا دارای ارزش جهانی است.

سایت موزه عصر آهن پس از انجام کاوش و مرمت در سال 1386 به عنوان نخستین موزه‌ی صحرایی ایران شروع به فعالیت کرد. از آثار به دست آمده در این سایت می‌توان به 38 گور که افراد در آنها به شیوه‌ی جنینی دفن شده‌اند به همراه اشیایی چون سفال، ابزار جنگی، جواهر و... اشاره کرد.

به دلیل قرارگرفتن صورت اجساد به سمت شمال و به طور کلی نحوه‌ی دفن آنها، این قوم را پیروان آئین مهرپرستی می‌دانند. 

اکثر اجساد یافت شده این محوطه در سنین پایین مرده‌اند و اسکلت‌ها به صورت جنینی دفن شده‌اند؛ در کنار هر اسکلت نیز ظروف‌های سفالی قرار دارد که عمدتاً سفال‌های نخودی و خاکستری رنگ هستند.

توسط کاوش‌های انجام شده، تعدادی اسکلت کشف شد که دو اسکلت به موزه آذربایجان انتقال یافت و 120 اثر در قالب ظروف در این موزه نگهداری می‌شود و زیورآلات زنان که اکثرا سنگ‌های قیمتی هستند نیز در موزه آذربایجان نگهداری می‌شود.

طبق پیش‌بینی باستان‌شناسان 50 درصد این گورستان حفاری شده و باقی آن زیر خانه قدیمی جنب گورستان است که این خانه هم اکنون در تملک سازمان میراث فرهنگی است تا ادامه کاوش‌ها بر روی آن انجام شود. 

ورود به موزه عصر آهن تبریز در واقع ورود به مکانی نیمه تاریک و نَمور در دل زمین است؛ جایی که تاریخ با تمام خستگی‌هایش نفس می‌کشد و گذشته این آب و خاک را یادآوری می‌کند. از ساختمانی با دیوار ساده کاهگلی و راه پله‌های چوبی حدود 20 پله را پایین می‌روید و در انتها به ورودی کوچک مجموعه می‌رسید که باجه بلیت فروشی نیز آنجا قرار دارد سپس وارد محوطه‌ی سایت خواهید شد. این سایت دارای دو بخش (قبور و اسکلت‌ها، ظروف و آثار) است که به وسیله‌ی پل‌ها به هم وصل شده‌اند.

قبور باستانی، اسکلت‌ها و ظروف سفالی (کوزه، خمره و...) در این موزه نگهداری می‌شوند. شکل این گورستان مانند تپه است و این ویژگی باعث شده تا سطح گورها متفاوت باشد و اجساد در سطح و عمق یکسانی دفن نشوند؛ ارتفاع قبور پایین‌تر از قدمگاه تعبیه شده است، تا بازدیدکنندگان اسکلت‌ها و نحوه‌ی دفن آنها را به خوبی ببینند.

بخش اول که مربوط به اسکلت‌ها و گورهای تکی است، در آن اجساد به حالت جنینی دفن شده‌اند که نشان‌دهنده این باور بود که انسان به همان شکلی که در رحم مادر بوده است باید دفن شود؛ تنها یکی از اجساد این مجموعه به شکل طاقباز دفن شده که احتمال داده می‌شود، انعطاف‌پذیری برای تدفین جنینی را نداشته است. 

پیشینیان بر این باور بودند که انسان‌ها پس از مرگ دوباره زنده می‌شوند و به زندگی خود ادامه می‌دهند پس مردگان خود را با ظروف آب و غذا دفن می‌کردند، همچنین مردان با ابزار جنگی، زنان با جواهرات و کودکان با لوازم بازی‌شان در این محوطه دفن شده‌اند. تعداد سفال‌ها و ظروف قبور متفاوت است و آنهایی که طبقه‌ی اجتماعی بالاتری داشتند، با تعداد ظروف بیشتری دفن شده‌اند.

تعدادی از این اجساد نشان‌دهنده اهمیت و قداست این قبرستان هستند؛ مردم کوچ‌نشین قبیله اجساد خود را که در محل‌های دیگری فوت کرده بودند، در این محل دفن می‌کردند. 

می‌توان گفت یکی از دلایل متلاشی شدن اسکلت‌ها مسافت طولانی و عدم توجه به سالم نگهداشتن جسد در طی مسیر بوده است. مردگان زن بر پهلوی چپ و مردان بر پهلوی راست دفن شده‌اند؛ در صورتی که اجساد قبل از ظهر به خاک سپرده می‌شدند، به سمت شرق و پس از ظهر به سمت غرب دفن می‌شدند اما صورت همه آنها رو به شمال بوده است.

پس از عبور از دالان وارد بخش دوم، بخش آثار و اشیاء می‌شوید. در این مکان بخشی از دیوار را داخل کادر انداخته‌اند و کنار هر سوراخ و فرورفتگی را شماره‌گذاری کرده‌اند و کنار آن هم یک تابلو نوشته شده از آثار با شماره‌گذاری وجود دارد.

همه‌ی فرورفتگی‌ها محل پیدا شدن آثار و سفالینه‌هایی است که در تابلو با شماره مشخص شده‌ است تمامی آثاری که از میان دیوارها کشف شده، در همان‌جا و داخل محفظه‌های شیشه‌ای نگه‌داری می‌شود. به‌دلیل اینکه این سایت پایین‌تر از سطح زمین و به‌شکل غاری بدون نور است، برای نورگیری بهتر با استفاده از انواع روشنایی‌های زمینی و دیواری، روشنایی قابل توجهی به آن داده‌اند.

این موزه در  خیابان امام و پشت مسجد کبود تبریز واقع شده است.

موزه سنجش:

موزه سنجش با بیش از 160 سال قدمت یکی دیگر از موزه‌های مهم تبریز است. این موزه در داخل فضای خانه سلماسی، یکی از خانه‌های تاریخی تبریز متعلق به دوران قاجار واقع شده و راه‌اندازی این موزه به سال 1381 بر می‌گردد. 

موزه سنجش، تنها موزه‌ی سنجش موجود در کشور است. گفته می‌شود، ساخت این خانه به دست خانواده‌ی حیدرزاده انجام شده و بعدها خانواده سلماسی که در آن دوران از تاجرهای سرشناس تبریزی بودند، آن را تکمیل و به وضع امروزی تبدیل کردند. 

در این موزه زیبا، انواع ابزارهای وزن‌کنی مانند ترازوهای زرگری، قپان‌های بزرگ، سنگ‌وزنه‌ها، پیمانه‌های مختلف نفتی، وسایل و ابزارهای مربوط به علم نجوم مانند اسطرلاب، ابزارهای مربوط به علم هواشناسی، قطب‌نما و همچنین ساعت‌های مختلف به نمایش گذاشته شده‌ است که نام موزه سنجش نیز از همینجا نشأت می‌گیرد. به نحوی می‌توان گفت گردآوری چنین ابزارهای ارزشمندی در واقع نشانگر تکامل و پیشرفت این فناوری‌ها در گذشته است، چراکه ابزارهای موجود در این موزه به سده‌های گذشته دلالت دارند.

یکی‌دیگر از مهم‌ترین چیزهایی که در این موزه زیبا نگهداری می‌شود، یک تنه درخت پنج میلیون ساله از دوران پلیوسن زمین‌شناسیِ نوزیستی است که یک زمین شناس محلی در پارس آباد مغان آن را خریداری و سپس به تبریز منتقل کرده است. همچنین آوندها و دیواره این درخت با جذب موادآلی سخت شده و لایه بیرونی آن، رنگی شبیه زنگ زدگی آهن به خود گرفته است. 

موزه سنجش که در خانه سلماسی واقع شده است در سال 1253 احداث شده و در واقع منزل شخصی این خانواده سرشناس تبریزی بوده است. پس از فوت ایشان، اداره میراث فرهنگی این خانه را در سال 1374 از خانواده آقای سلماسی خریداری کرده و پس از مرمت و بازسازی به عنوان موزه سنجش و یکی از دیدنی‌های گردشگری تبریز در اختیار همگان قرار داده است.

دو مورد از مهم‌ترین و ارزشمندترین اشیایی که در موزه سنجش نگهداری می‌شود، پمپ بنزین صد ساله و ساعت تاریخیِ امپراتور روم باستان است.

پمپ بنزین از دو پیمانه شیشه‌ای و یک شلنگ متصل به مخزن بنزین تشکیل شده است. این پمپ با دقت و کارآیی خاصی که داشته باعث جلوگیری از هدر رفتن بنزین شده است؛ این پمپ بنزین ساخت کشور انگلستان بوده و توسط شرکت نفت استان به موزه اهدا شده است.

ساعت امپراتور یک نمونه‌ی منحصر به فرد از ساعت ریخته‌گری با تصویر یکی از امپراتورهای روم باستان است. روکش این ساعت طلا است. این ساعت ارزشمند ساخت کشور فرانسه بوده و تصویر سزار آگوست، یکی از امپراتورهای روم باستان روی آن نقش بسته است. این ساعت از طرف اشراف اروپایی به اشراف ایران اهدا شده و در نهایت به موزه سنجش رسیده است.

موزه سنجش نیز همانند بسیاری از مراکز گردشگری به میدان ساعت و مرکز شهر بسیار نزدیک است. آدرس دقیق موزه سنجش خیابان امام خمینی، میدان ساعت، کوچه مقصودیه، پشت عمارت شهرداری، بن بست سلماسی است.

موزه سنگی:

موزه سنگی تبریز یکی از موزه‌های بسیار زیبا و تاریخی است که به روایتی با زبان سنگ با ما سخن می‌گوید؛ این موزه به نمایش آثار 3000 ساله سنگ‌نگاره‌های تمدن‌های باستانی شهر تبریز می‌پردازد.

اشیا و آثار به نمایش درآمده در موزه سنگی تبریز در واقع نشانگر هنرهای سنگ‌نگاره‌ای، صخره‌ای، آثار تاریخی و هنری تمدن‌های قدیمی شهر تبریز به حساب می‌آیند. 

اشیای موجود در این موزه از سنگواره‌های بسیار ارزشمند و قدیمی از دوره‌های ساسانی، ایلخانی و صفوی تشکیل شده است که تاریخ و تمدن شهر تبریز و گذشتگان را به نمایش گذاشته است. البته ناگفته نماند که این موزه مجموعه کاملی در این زمینه محسوب می‌شود که انواع سنگ‌نگاره‌ها از جمله  سنگ مزار، سرستون، ته ستون، کتیبه،‌ پیکره‌های انسانی متعلق به 3000 سال قبل و همچنین سنگ قبر دوره‌های مختلف تاریخی است را در خود به نمایش گذاشته است.

موزه سنگی تبریز در بافت مرکزی شهر در خیابان امام خمینی، میدان ساعت به طرف چهارراه شهید بهشتی، نرسیده به مسجد کبود قرار گرفته است.

موزه تاریخ طبیعی:

موزه تاریخ طبیعی تبریز در زمینی به مساحت 200 مترمربع در سال 1372 احداث شد و مجموعه‌ی کاملی از تاریخ طبیعی ایران است. این موزه محلی برای نگهداری حیوانات تاکسیدرمی شده و جانوارن مختلف می‌باشد و حیوانات مختلفی مانند پرندگان، چرنگان، حشرات، خزندگان و... در این موزه وجود دارند که بعضی از آنها متعلق به گونه‌های نادر هستند.

موزه‌ی تاریخ طبیعی تبریز 38 گونه پستاندار، 49 گونه پرنده، 13 گونه خزنده، 9 گونه آبزی، دو نوع سنگواره و نمونه‌های دیگری که شامل سخت پوستان و بندپایان است را به نمایش گذاشته است.

بخشی از این موزه، غرفه‌ای وجود دارد که ماکت‌ دایناسورهای دوران دوم زمین‌شناسی در آن به نمایش گذاشته شده است که این حیوانات یادآور کننده‌ی حیوانات 50 میلیون سال قبل هستند.

با مشاهده‌ی نمونه‌هایی که در این موزه وجود دارد، اطلاعات کاملی از آنها به دست می‌آوریم؛ این اطلاعات شامل نام حیوانات، نام علمی آنها، زادآوری، رژیم غذایی، پراکنش جغرافیایی و چگونگی زندگی جانوران می‌باشد البته در کنار این اطلاعات می‌توان اطلاعاتی درباره سیر طبیعی حیات زیست‌کره برای هر یک از این حیوانات را نیز مشاهده کرد.

حیوانات تاکسی‌درمی شده‌ای که در این موزه قرار دارند، شامل مارهای سمی، خزندگان، انواع خرچنگ‌ها، عقرب‌ها، پروانه‌ها، دوکفی‌های دریای خزر و خلیج فارس و... هستند. بعضی از این گونه‌ها خشک شده‌اند و برخی دیگر در شیشه یا الکل نگهداری می‌شوند.

در میان حیوانات تاکسی‌درمی شده، پرندگان شکاری مانند طرلان، بحری، بالابان، عقاب و پرندگان دریایی، ماهیان و آبزیان، حیوانات اهلی و وحشی مانند گرگ‌ها، گراز، کفتار، شغال، گورکن و... نیز دیده می‌شوند.

پستانداران اهلی این موزه شامل بز، گوزن، مارال، قوچ ارمنی، قوچ اوریال و آهو می‌باشند که جلوه‌ی خاصی به موزه داده‌اند. در این میان پستانداران وحشی نیز وجود دارند؛ بعضی از گونه‌ها مانند گوزن، قوچ مارکوپولو، قوچ برفی، شیر آفریقایی، گنو، شاموا، گوزن کاریبو، گورخر آفریقایی و... از سایر نقاط دنیا به این موزه منتقل شده‌اند.

این موزه در مرکز شهر تبریز در چهارراه آبرسان، ابتدای بلوار آزادی به سمت میدان جهاد، نرسیده به مسجد طوبی در طبقه‌ی زیرزمین اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی قرار دارد.

موزه صدا:

موزه صدا و موسیقی تبریز، نخستین موزه صدا با هدف حفظ گنجینه‌های هنری، شناسایی و شناساندن جایگاه والای فرهنگ ایران و آذربایجان، پژوهش، آموزش و تقویت بنیان ‌های فرهنگی در تبریز راه‌اندازی شده است.

ملک موزه صدا مربوط به دوره معاصر بوده و به نام مالک قبلی آن، امیر پرویز است اما در اصل این خانه مربوط به خاندان کلکته‌چی بوده و به اواخر دوران قاجار و اوایل پهلوی برمی‌گردد. از ویژگی‌های این بنا می‌توان به نمای آجری و قاب‌بندی شده زیبای آن اشاره کرد که دارای معماری تفلیسی و آجرهای مربوط به دوران پهلوی اول است.

موزه صدای تبریز بالغ بر 300 قلم اشیای مرتبط با صدا را در خود جای داده است که علاوه بر اشیای موجود، می‌توان به بخش آرشیو صوتی نوازندگان و آهنگ‌سازان، آرشیو اذان موذن‌ها، نت، عکس و پوستر، نقاشی و خوش‌نویسی نیز اشاره کرد.

در این موزه مجموعه‌های صوتی قاریان، تعزیه خوانان، چاوش خوانان، پرده خوانان، منقبت خوانان، شبیه خوانان مناسبت‌های ملی و مذهبی. آواز خوانان قدیمی چون اقبال، سید احمد خان و آثار ارزشمند موسیقی‌های فاخر نگهداری و در دسترس پژوهشگران و دانش پژوهان این رشته و سایر علاقه‌مندان جهت کسب دانش کافی و جامع، قرار داده شده است.

طبقه‌ی اول این موزه، بخش کتابخانه و مدیریت بوده و بخش آموزش در قسمت جنوبی ساختمان واقع شده است. تالارهای موزه در طبقه‌ی دوم این مجموعه قرار دارد. تالار استاد «اقبال‌آذر» نمونه‌ای از آن است که ادوات صوتی چون انواع رادیوهای لامپی، گرامافون‌های هندلی، گرام، ریل، آپارات، اسلاید و اولین و آخرین نسل‌ تلویزیون‌های سیاه و سفید به نمایش گذاشته شده است.

تالار شماره دو به نام استاد «سلیمی» است که سازهای مضرابی مانند انواع تارهای ایرانی و آذربایجانی. قوپوز، سه تار، تنبور، گیتار، چنگ؛ باغلاما، ماندولین، رباب، بانجو، شورانگیز و دیگر سازهای زهی مضرابی در آن به نمایش گذاشته شده است.

تالار شماره‌ی سه این مجموعه به نام استاد «بابایان» نام‌گذاری شده است. سازهای بادی چون انواع بالابان، سرنا، کرنا، نی، دوزاله، نی انبان، شیپور، قره نی، ساکسیفون، طوبا، ترومبون، ترومپت، ساز دهنی و دیگر سازهای بادی موجود است.

تالار شماری چهار به نام استاد «زاون» است و سازهای زهی آرشه‌ای مانند انواع کمانچه‌های ایرانی و آذربایجانی و لری، انواع ویلون، قیچک، چغانه، ویلنسل، کنتر، باس و… نیز از جمله اشیای این مجموعه‌اند.

تالار شماره پنج با عنوان استاد «فرنام» به عنوان نمایشگاه سازهای کوپه‌ای مانند انواع نقاره، تنبک. دهل، دمام، قاوال، دف، ضرب زورخانه، درامز، طبل و سایر سازهای کوبه‌ای است.

تالار شماره‌ی شش با عنوان استاد «بیگجه‌خانی» با سازها، آثار و وسایل این هنرمند. ویترین شماره‌ی هفت با سازهای ملل مختلف و زنگوله‌ها و ویترین شماره‌ی هشت نیز با سازهای کلاویه‌دار مانند انواع قارمون، آکاردیون، ارگ، بایان، هارمونیکا، ملودیکا و زنگوله‌ها پر شده است. تمامی سازها و اشیای این موزه متعلق به مدیریت است و طی 40 سال از اقصی نقاط کشور و حتی دنیا آنها را جمع‌آوری کرده و به نمایش عموم گذاشته‌اند.

این موزه در خیابان تربیت و در دل بازار تاریخی «کره‌نی‌خانا» تبریز راه‌‍اندازی شده است.

به گزارش ایسنا، هرچه از بافت تاریخی و موزه‌های بی‌نظیر تبریز بگوییم، باز هم کم گفته‌ایم؛ سخن را در اینجا به پایان می‌رسانم و تجربه‌ی ماجراجویی در این موزه‌ها را به خودتان واگذار می‌کنم.