بزرگنمايي:
پیام آذری- مهمترین شاخص تاریخی مراغه تداوم تمدنی و شهرنشینی آن از دوران پیش از
اسلام تا به امروز بوده است اما در هیچیک از 300 اثر ثبت ملی آن کاوشهای
باستانشناسی به صورت کامل انجام نشده و همین موضوع موجب شده تا
گمانهزنیهای بسیاری در مورد میراث فرهنگی وجود داشته باشد و اجرای هر طرح
عمرانی و توسعهای در اطراف آثار تاریخی نیز با چالشهای بسیار مواجه شود.
تا جایی که ساماندهی محوطه رصدخانه از سوی شهرداری و میراث فرهنگی،
ساختوساز در قبرستان تاریخی آقالار و دیگر طرحهای پیرامونی آثار تاریخی
شهرستان با اما و اگرها و حاشیههای بسیاری همراه شود و در ارتباط با
تاریخچه بسیاری از آثار همچون «معبد مهر» نیز شک و شبهههای فراوان وجود
داشته باشد.
به گفته «یعقوب طالبی»، رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و
گردشگری مراغه ایجاد یک پایگاه ملی بسیاری از چالشهای پیشروی این شهرستان
را مرتفع خواهد کرد و این پایگاه در سه قالب مختلف همچون پایگاه ملی شهر
تاریخی مراغه، پایگاه ملی ایلخانی و پایگاه ملی رصدخانه دارای ظرفیت
راهاندازی است.
یک مدرس دانشگاه در حوزههای معماری و حفاظت و مرمت آثار باستانی نیز
میگوید: صیانت از یکپارچگی، اصالت، تمامیت و ارزش برجسته آثار فرهنگی -
طبیعی مراغه نخستین نتیجه ایجاد پایگاه ملی در این کهنشهر خواهد بود.
به گفته «بابک نیلوفری» این پایگاه ملی در صورت ایجاد در چهارچوب
مدیریت یکپارچه و نظاممند با بهرهمندی از ظرفیتها و توان علمی و تخصصی،
ضمن ارتقای حفاظت از آثار، زمینه ترویج و انتقال آنها به نسلهای آینده را
فراهم خواهد کرد.
نگاهی تاریخی به پایگاههای باستانشناسی
هسته اولیه پایگاههای باستانشناسی همچون پایگاههای شوش، تخت جمشید،
هگمتانه، سیلک و غیره حدود یک قرن پیش شکل گرفت و پس از پایان جنگ تحمیلی
نیز گسترش پایگاهها در دهه 70 آغاز شد.
ایجاد پایگاهها در دهه هشتاد شمسی بار دیگر گسترش یافت و حدود 65
پایگاه در قالب ملی و جهانی نیز طی سالهای 1380 تا 1386 شکل گرفت؛ تفکیک
پایگاهها به صورت ملی و جهانی طی سالهای 1387 تا 1391 انجام و پس از آن
در سال 1392 بازنگری و ساماندهی مجدد شد.
گذری بر ظرفیت بیبدیل گردشگری در مراغه
شهر باستانی مراغه با دارا بودن صدها اثر تاریخی و ثبت ملی و نیز
جاذبههای چشمنواز طبیعی، مقصدی بینظیر و دلنواز برای گردشگرانی است که
بازدید از میراث تاریخی را به کنکاش در دل جاذبههای طبیعت بکر دامنههای
سهند گره میزنند و توجه به میراث فرهنگی آن میتواند زمینه پذیرش گردشگران
خارجی در گسترهای وسیع را فراهم کند.
وجود گنبدها، مقبرهها، زیارتگاهها، مساجد، پلها، قلعهها، حمامها و
موزههای تاریخی در کنار جاذبهها و مناطق گردشگری سرشار از زیباییهای
طبیعی، مراغه را به نقطه عطفی در زمینه گردشگری تبدیل کرده است.
وجود باغهای سرسبز و زیبا نه تنها در حاشیه، بلکه در درون شهر تاریخی
مراغه، این پایتخت چند دوره ایرانزمین و خطه آذربایجان را به باغشهری
جذاب تبدیل کرده است.
در مورد تاریخ شگرف و سراسر افتخارآمیز این کهنشهر همان بس که در
دوره مادها و ایلخانان بارها پایتخت این مرز و بوم بوده و وجود آثار به
یادگار مانده از آن دوران، مهر تاییدی بر تاریخ و پیشینه پرطمطراق این خطه
است.
اوج شهرت مراغه به عهد هلاکوخان و پایتختی آن در این دوران باز
میگردد که شکوه و افتخار خود طی آن دوره را نیز مرهون تلاشهای بیبدیل
خواجه نصرالدین طوسی، دانشمند و فیلسوف بزرگ و شهیر ایرانی است و به همین
دلیل 16 اردیبهشت همزمان با روز بسته شدن زیج ایلخانی (شروع به کار رصدخانه
مراغه) به عنوان روز مراغه انخاب شده و امسال این روز با حضور وزیر میراث
فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گرامی داشته میشود.