پیام آذری - به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، روز یازدهم نمایشگاه کتاب، روز وداع‌ها بود؛ وداع غرفه‌دارها، اهالی کتابی که بعد از مدت‌ها دور هم جمع شدند و معاشرت کردند و نویسندگان.
یار مهربان بعد از نمایشگاه به قفسه‌های ناشران و کتابفروشی‌ها برمی‌گردد و تعداد زیادی از این کتاب‌ها توسط مردم به فرزندی قبول شدند و دیگر وارد خانه تازه خود می‌شوند.
در این یازده روز، خالی شدن جیب‌ها از پول، ناراحت کننده نبود؛ جیب‌ها خالی و کتابخانه‌ها پر شد. مردم با وجود مشکلات اقتصادی، از این رویداد بین‌المللی حمایت کردند و آشتی خود را با کتاب و فرهنگ، نشان دادند. البته که میزان حضور آن‌ها با میزان حضورشان در سال‌ها قبل‌تر، رکودی جدی داشته، اما می‌توان فهمید که اگر شرایط اقتصادی فراهم باشد، مردم کتابخوان هستند.
در این یازده روز، مهمانان زیادی از رئیس جمهور تا وزرا، از نویسندگان تا بازیگران، همه آمدند تا تنور این نمایشگاه حسابی گرم شود؛ وعده‌ها داده شد، حرف‌ها بسیاری زده شد، انتقاداتی وارد شد، خنده‌ها و دیدارهای بسیاری اتفاق افتاد و همه در جهت خدمت به کتاب بود؛ کتاب که تمدن ما را زنده نگه می‌دارد.
با این وجود اما ناشران قدیمی‌تر و کارشناسان فرهنگی که سال‌های پرشور پیشین را دیده‌اند، سطح توقع بالاتری از نمایشگاه و حضور مردم داشتند که این توقع برآورده نشد؛ بخشی از آن را گرانی کتاب می‌توان دانست و بخشی از آن هم وجود بخش مجازی فروش که امسال با بیش از 38 درصد رشد همراه بوده.
نمایشگاه کتاب با تمام نواقصش همانی بود که هرسال بوده و به نظر می‌رسد بعد از تجربه 36 سال برگزاری این رویداد، دیگر فرصت آزمون و خطا نیست و باید نوآوری کرد و سطح آن را ارتقا داد. در شان چنین رویدادی نیست که معضلاتی که از همان سال‌های ابتدایی وجود داشته، برطرف نشده باشد. این مسیر باید همواره رو به رشد باشد؛ چرا که قدمتش چنین می‌طلبد.
از جمله نکته‌های مثبت نمایشگاه امسال، بخش فلوشیپ نشر ایران بود که اولین دوره خود را با موفقیت پشت سر گذاشت و این نکته به جنبه بین‌المللی بودن نمایشگاه جلوه دیگری بخشید.
آمار فروش در ظهر روز یازدهم بیش از 656 میلیارد تومان اعلام شد که 364 میلیارد و 959 در بخش مجازی و بیش از 291 میلیارد در بخش حضوری بود. همین ارقام نشان می‌دهد که استقبال از بخش مجازی بیشتر بوده است و ممکن است کمی جای نگرانی داشته باشد. اساسا اگر نمایشگاه کتاب از لحاظ برنامه‌های فرهنگی نتواند فعال‌تر و پیشروتر ظاهر شود، می‌توان به برگزاری بخش مجازی آن اکتفا کرد. اما نمایشگاه کتاب تنها فروشگاه نیست و بخش نشست‌ها و برنامه‌های فرهنگی آن است که بار اصالت آن را به دوش می‌کشد؛ بعضا این نشست‌ها آنقدر پرمحتواست که حکم کلاس درسی در دانشگاه را دارد. بنابراین بهتر است شرایطی فراهم شود تا حضور مردم در نمایشگاه تقویت شود. یارانه فیزیکی یکی از مواردی است که می‌تواند شور را به این نمایشگاه برگرداند.
حتی مهدی اسماعیلی‌راد معاون امور ناشران نماشگاه کتاب نیز در این زمینه در گفتگویی با یک خبرنگار عنوان کرد که این کاهش بازدید از نمایشگاه کتاب تهران نشان می‌دهد که مسئولان وزارت ارشاد باید برای سال بعد یک اقدام مهم انجام دهند و آن جداسازی نمایشگاه فیزیکی از نمایشگاه مجازی است.
کمبودها همیشه بوده و امسال هم از آن مستثنی نبود؛ آن چه که مهم است «کتاب» است و باقی حاشیه اما لازم است که مدیران و مسئولان دولت چهاردهم با تجربه اولین نمایشگاه کتاب خود، تا سال آینده سطح کیفی و کمی را ارتقا بخشند تا چمدان‌های خرید کتاب مردم، خالی از کتاب به خانه برنگردد.