چاپ

پیام آذری - روزنامه اعتماد نوشت: متاسفانه در زمانه‌ای که جامعه با مشکلات اقتصادی داخلی و چالش‌های بین‌المللی درگیر است، برخی سودای ساخت نمادهای جهنم‌ برای تربیت و تنبه دینی دارند.
جا دارد لختی بینیدیشیم و واقع‌بینانه بپرسیم که این چه ابتکاری است و از چه مبانی معرفتی برخوردار است؟ آیا راه دیگری برای تقویت معنویت جامعه نمی‌توان سراغ گرفت؟
ادیان الهی بیش و پیش از هشدار و تنبیه، به مومنان نوید پاداش داده‌اند. اکنون این چه برداشت نادرستی از دین است که جهنم و تلخی‌های آن را برای مومنان شبیه‌سازی کنند؟ چرا به نام دینی که افتخار پیامبر آن مهربانی و رحمت به بندگان خداست، چنین معرکه‌های زیانبار مالی، فرهنگی و معرفتی برپا می‌شود؟
در این زمینه، بیان چند نکته ضروری است:
نخست اینکه بانیان چنین برنامه‌ای، جامعه را در یک سکون تاریخی به جامانده از قرن‌ها پیش تصور کرده‌اند، زمانی که سواد خواندن و نوشتن و آگاهی از مبانی دینی وجود نداشت و از جلوه بصری و نمایش‌های اینچنینی برای انتقال پیام و آموزه‌های تاریخی و دینی به مخاطبان استفاده می‌شد.
دوم اینکه دست‌اندرکاران و باورمندان چنین برنامه «جهنم» گونه‌ای، چهره غالب دین را با بهره‌گیری از سویه سلبی و تنبیهی ترسیم می‌کنند و به جای ترسیم چهره رحمانی دین، چهره قهری و مجهز به تنبیهات سخت را بازنمایی و معرفی می‌کنند.
سوم، اینکه در پیش گرفتن چنین برنامه‌هایی نشانگر نشناختن مبانی معرفتی و الزامات دینداری و ترویج آن و غفلت از تحولات پیاپی جامعه و بایسته‌های فرهنگی آن است. چنین فعالیت‌هایی گونه‌ای ساده‌پنداری ساختار عقیدتی، فکری و فرهنگی جامعه و ساده‌انگاری در الگومندی سازوکارهای ترویج آموزه‌های دینی است.
در عمل، گونه‌ای تک بعدنگری در حوزه‌های معرفتی و اجرایی جامعه است و بدیهی است که چنین رویه‌هایی نه تنها به اهداف ادعایی دست نمی‌یابد، بلکه انزجار و تنفر داخلی و به سخره گرفتن جامعه ایرانی در نگاه جهانیان را در پی خواهد داشت. ترسیم جهنم، ساده‌ترین کاری است که می‌توان انجام داد ولی جز پیامدهای ناخوشایند عقیدتی، اجتماعی و فرهنگی نتیجه‌ای در برنخواهد داشت.
جهنم‌آفرینی، هنر نیست؛ بلکه هنر واقعی، مدیریت جامعه به گونه‌ای است که شهروندان در آن حس خوشایند زندگی داشته باشند و بدیهی است در چنین جامعه‌ای، ترویج دین و دینداری بیشتر مورد استقبال قرار خواهد گرفت.
در شرایطی که کشور با مشکلات گوناگون، دست و پنجه نرم می‌کند، نمادسازی جهنم، کار بیهوده‌ای است و موجب عصبانیت مردم خواهد شد و چنین به ذهن مردم متبادر خواهد شد که بانیان چنین برنامه‌ای، ضمن بیگانه بودن نسبت به جامعه و مشکلات آن، تفسیر ناروایی از دین ارایه می‌دهند.
اینچنین «ابتکارات جهنمی»، نشانگر سردرگمی و آشفتگی در شناخت مسائل جامعه و نحوه مدیریت آنهاست. به‌ جای شبیه‌سازی جهنم، بهتر آن است که با تقویت مهرورزی، شفافیت، کارآمدی و عدالت توسط حاکمیتی که پشتوانه دینی دارد؛ ذائقه ایمان را در کام مردم، شیرین و مطلوب کرد. چنین رویه‌ای برای نمادسازی جهنم با مبانی دینی، روش مطلوب ترویج دین و اقتضائات نسلی و کنونی هیچ تناسبی ندارد.
باید تلاش کرد جامعه را بهشت واقعی برای زیست مردم کرد، زیرا با نمادسازی جهنم، آن هم در شرایط سخت کنونی و در هنگامه‌ای که جهان به سمت نسل نوینی از فناوری‌های ارتباطی می‌رود، نمی‌توان به ترویج معنویت و دینداری پرداخت.