چاپ

پیام آذری- دریاچه پشت سد ارس و خود این رودخانه مرزی در امتداد مرزهای شمال‌غرب کشور با جمهوری خودمختار نخجوان یکی از مهمترین منابع آبی استان در تولید انواع آبزیان و بالاخص یکی از آبزیان شاخص شمال غرب کشور یعنی شاه میگوی دراز آب های شیرین است که این روزها حیات این جانداران بر اثر برداشت های بی رویه روبه افول گذاشته است.

زنگ خطر کاهش شدید ذخایر ژنتیکی "شاه میگو" آبزی آب های شیرین در سایه صیدهای غیر مجاز از سه سال قبل به صدا در آمد اما به رغم همکاری صیادان محلی و نیروهای مرزبانی به علت وسعت 15 هزار هکتاری این زیست بوم تغییری در اصل مساله ایجاد نکرد.

پس از سه سال که ذخایر این منبع آبی در زمینه شاه میگو، این شاه کلید رونق اقتصادی منطقه به صفر رسید این بار نوبت به غارت ماهی هایی رسیده که رزق و روزی ساکنان منطقه مرزی پلدشت بود، آبزیانی که هر ساله از آغاز مهر تا پایان فروردین ماه در قالب تعاونی صید می شد و مرزنشینان رزق و روزی خانواده را از این طریق مهیا می کردند.

این روند به شکل بی رویه تداوم یافت تا اینکه به گفته مردم محلی تورهای صیادان حاشیه رودخانه مرزی ارس در پلدشت بر اثر جولان صیادان غیر مجاز هم اکنون دیگر پر از ماهی نیست و این موضوع در فصل زمستان موجب کم رونقی کسب و کار ماهی‌گیران و نگرانی آنان شده است.

عایدی تعاونی های صید و صیادی در پلدشت به صفر رسیده است

جمال عزیزی یکی از ماهی گیران محلی که در قالب تعاونی صید و صیادی فعال است، می گوید که 45 روز است تور صیادان محلی پلدشت تهی از صید است.

به گفته وی صیادان غیرمجاز امانشان را بریده اند و دیگر نمی توانند با آنان رقابت کنند چرا که این افراد شبانه روز برایشان فرقی نمی کند.

وی با بیان اینکه مردم محلی پلدشت و صیادان تنگ نظر نیستند، ادامه داد: مشاهده شده اغلب صیادان غیرمجاز حتی نیازی به این درآمد ندارند و با هدف کسب سود بیشتر تورهایشان را در رودخانه پهن می کنند.

عزیزی گفت: 400 کارگر از محل صید آبزیان امرار معاش می کنند که به علت کاهش صید حتی حق بیمه آنان در دو ماه گذشته پرداخت نشده است.

از گفته های وی چنین می شود نتیجه گرفت که امید صیادان محلی و اعضای تعاونی وی هم اکنون به اسفند ماه است که فصل مهاجرت ماهی هاست تا شاید از این رهگذر بتوانند با صید مطلوب حق و حقوق کارگران و بیمه آنان را بپردازند.

براساس اظهارات عزیزی این روزها صیادان غیر مجاز به ماهی های ریز هم رحم نمی کنند و انها را با اوزان 10 گرم صید و به کارخانه پودر ماهی تحویل می دهند که تیشه نهایی برریشه صنعت شیلاتی در این منطقه است.

مشاغل جایگزین با محوریت تبادلات تجاری و مرزی معرفی و ترویج شود

یکی از فعالان زیست محیطی در پلدشت در این زمینه با بیان اینکه هم اکنون اغلب شهروندان این منطقه به کشاورزی و دامداری مشغول هستند، معتقد است که نبود صنایع و کارخانجات و مشاغل جایگزین مهمترین مشکل شهروندان پلدشتی است که آنان را به صمت صید غیر مجاز سوق می دهد.

محمد علوی با اشاره به سختی کار صیادان در فصل زمستان گفت: مشاهده صیادانی که سوار بر تیوپ های تراکتور و کامیون در روزهای سرد زمستانی برای صید خطر می کنند، بیانگر نیاز این افراد به اشتغال است که لازم است مسوولان استانی تدابیری اساسی برای رفع بیکاری در این شهر مرزی و یا معرفی مشاغل جایگزین و ترویج این دسته مشاغل بکار گیرند.

این فعال زیست محیطی با بیان اینکه استفاده از ظرفیت مرزی بودن تاکنون در این شهرستان مغفول واقع شده، گفت: تشویق شهروندان به تبادلات تجاری و معرفی محصولات بازار پسند جهت فعالیت در بازارچه مرزی نیز موضوعی است که باید برای آن برنامه ریزی شود.

70 درصد از صیدهای انجام شده در پلدشت غیر مجاز است

آذربایجان‌غربی به عنوان دومین استان پرآب کشور با داشتن 10 سد و 9 رودخانه با قابلیت صید ماهی و 420 مجتمع و مزرعه پرورش انواع آبزیان از استان‌های مستعد جهش تولید در زمینه آبزی‌پروری کشور به شمار می‌رود که سرمایه گذاری در این حوزه با هدف صادرات می تواند نقش مهمی در ارزآوری برای کشور داشته باشد.

وجود رودخانه‌های زاب، گادر، مهاباد، زرینه، سیمینه، نازلو، شهرچای، ارس و باراندوز زمینه بسیار مناسبی برای تولید و پرورش ماهی در این استان به وجود آورده است تا در کنار کشاورزی توجه به آبزی پروری نیز غیرقابل اجتناب باشد.

همچنین سدهای مهاباد، نوروزلوی میاندوآب، شهیدکاظمی و خراسانه بوکان، بارون ماکو، قیقاچ پلدشت، ارس، ارس2، سنجاق مهاباد، احمدآباد تکاب و حسنلو نقده به عنوان 10 منبع نیمه‌طبیعی مهیا برای عملیات صیادی است.

اما از بین تمام این منابع آبی، ارس دارای اهمیت ویژه ای است چرا که با تقویت ذخایر آن میتوان به اشتغالزایی در این منطقه مرزی کمک شایانی کرد.

وزارت جهاد کشاورزی راستای اشتغال زایی در مناطق مرزی سالانه بیش از سه میلیون قطعه بچه ماهی در منابع آبی دریاچه پشت سد ارس رهاسازی می کند تا بعد از رسیدن به اوزان طبیعی توسط تعاونی ها صید شوند امسال هم براساس اظهارات مسوولان این اقدام انجام شده است.

مدیر شیلات شهرستان پلدشت در این زمینه معتقد است که طبق تخمین ها امسال 2 هزار تن صید در ارس انجام شده که 70 درصد به صورت غیر مجاز بوده است و این روزها صیادان غیر مجاز بدون هیچ واهمه ای به این کار اقدام می کنند.

محمد مقدم بیان کرد: یکی از علل حضور بیش از حد این صیادان نبود یگان حفاظت برای دریاچه پشت سد ارس بوده و باید یگانی برای این موضوع تعریف شود.

وی با اشاره به ظرفیت تولید سه هزار و تنی700 انواع آبزیان در منابع آبی رودخانه ارس گفت: برندهای مهم این زیست بوم ارزشمند برای آبزیان شمال غرب از بین رفته و تنها راه احیای آن افزایش نیروهای محافظتی و نیز تعامل تنگاتنگ شیلات، مرزبانی و محیط زیست است.

60 پرونده صید غیر مجاز در این شهرستان تشکیل شده است

رییس اداره حفاظت محیط زیست پلدشت نیز در این زمینه با بیان اینکه امسال 60 پرونده در زمینه صید غیر مجاز تشکیل شده، گفت: مناطق تحت حفاظت در شهرستان 120 کیلومتر در عمق هفت کیلومتری مرز است که با یک نفر نیروی یگان حفاظت محیط زیست کار بسیار دشواری است.

رحمتی با اشاره به جریمه 20 هزار تومان به ازای هر یک ماهی صید شده به صورت غیر مجاز افزود: همواره مشکلات کمبود نیرو و درخواست کمک از سایر نهادها در جلسات مطرح شده ولی در عمل فردی برای حل مشکل پیشقدم نبوده است.

سالانه 7500 تن انواع آبزیان در استان تولید می شود

رییس اداره تولید و پرورش آبزیان مدیریت شیلات و آبزیان آذربایجان غربی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: صید غیر مجاز آبزیان از بین چندین منبع آبی و آبزی پروری در استان فقط در آبهای دریاچه پشت سد ارس و به صورت قاچاق انجام می شود.

هومن شفیع پور با بیان اینکه سالانه هفت هزار و 500 تن انواع آبزیان در استان تولید می شود، افزود: 60 درصد از ذخایر قابل برداشت از دریاچه پشت سد ارس به صورت غیر مجاز صید می شود و این موضوع به ذخایر موجود آسیب جدی و جبران ناپذیری وارد کرده است.

رییس اداره تولید و بهره برداری شیلات آذربایجان غربی با اشاره به اینکه صید غیرمجاز تمامی برنامه های این بخش را تحت تاثیر قرار داده است، اضافه کرد: این امر موجب برهم خوردن اکوسیستم و شرایط زیستی آبزیان می شود.

بر اساس گفته های وی قاچاقچیان ریشه صنعت آبزی پروری در ارس را هدف قرار داده اندو تا وقتی که صید مسوولانه فرهنگ سازی نشود نمی توان به اهداف اقتصادی و اشتغال پایدار در این زمینه دست یافت.

وی اضافه کرد: ماهیانی چون سوف، بیگ هد، فیتوفاک، کپور، آمور و امثال آن در اوزان پایین در منابع آبی و رودخانه های استان با هدف اشتغالزایی رهاسازی و پرورش می یابند.

رییس اداره تولید و پرورش آبزیان مدیریت شیلات و آبزیان آذربایجان غربی گفت: یکهزار صیاد در بخش شیلات استان اشتغال دارند واز این طریق امرار معاش می کنند که به این علت برنامه های خاصی برای بهبود روند آبزی پروری در استان تهیه وتدوین شده است.

با توجه به کیفیت مطلوب ماهی تولید شده در آذربایجان‌غربی و به ویژه منابع آبی ارس، راه‌اندازی واحدهای بسته‌بندی آبزیان و توجه بیشتر به مقوله صادرات آبزیان و حمایت از صادرکنندگان می‌تواند نقش مهمی در اشتغال جایگزین صید و افزایش صادرات این محصول داشته و بهره‌وری و سود فعالان این بخش را به خصوص در نقاط مرزی افزایش دهد.

علاوه بر این راه‌اندازی مراکز، مزارع و مجتمع‌های جدید تکثیر و پرورش آبزیان، ارتقا بهره‌وری در مزارع موجود از طریق اجرای سیستم مکانیزاسیون، حمایت کارشناسی و ارائه تسهیلات بانکی کم‌بهره به مزارع تکثیر و پرورش آبزیان و اجرای طرح‌ها و پروژه‌های تحقیقاتی، آموزشی و برگزاری نمایشگاه‌ها و جشنواره‌ها مختلف می تواند نقش مهمی در جذب سرمایه گذاری در این حوزه به خصوص شهرهای مرزی را داشته باشد.

در کنار تمامی این موارد لازم است تا نیروهای حفاظتی و یگان حفاظت شیلات و محیط زیست در منطقه پلدشت در شمالغرب کشور نیز تجهیز و افزایش یابد و صید مسوولانه نیز فرهنگ سازی شود.