نهضت توسعه عدالت آموزشی؛ ائتلافی برای اعتلای آموزش و پرورش

پیام آذری - با روی کار آمدن دولت چهاردهم؛ چند موضوع در صدر توجهات و شعارهای رئیس جمهوری قرار گرفت؛ موضوعاتی که پزشکیان بارها در نشست ها ، همایش ها و گردهمایی ها بدان اشاره کرد. عدالت آموزشی با دو رویکرد «توسعه در فضاهای آموزشی با مشارکت مردم» و «کیفیت بخشی به آموزش» یکی از اولویت‌های اصلی وی در دولت چهاردهم به شمار می‌رود.

به گزارش مرکز اطلاع رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش، عدالت آموزشی با دو رویکرد «توسعه در فضاهای آموزشی با مشارکت مردم» و «کیفیت بخشی به آموزش» یکی از اولویت‌های اصلی در دولت چهاردهم به شمار می رود. رییس جمهوری در سخنرانی‌ها و جلسات مختلف بر اهمیت این موضوع تأکید کرده و خواستار اجرای عدالت در آموزش شده است.
به گفته پزشکیان، دولت چهاردهم در تلاش است تا با اجرای برنامه‌هایی در این زمینه، تحول اساسی در نظام آموزشی ایجاد کند زیرا نقش آموزش و پرورش را در تربیت نسل آینده دخیل می داند و معتقداست نسل جوان و نوجوان سرمایه کشور هستند بنابراین باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که رفتار، اندیشه، کار تیمی، توانمندی و حل مسئله در آن‌ها نهادینه شود.
پزشکیان با این طرح به دنبال پرورش نسلی است که سرآمد منطقه باشد زیرا نوع آموزش امروز، نسل فردا را خواهد ساخت؛ اگرچه ممکن است اکنون اهمیت این موضوع احساس نشود، اما آیندگان به‌خوبی آن را درک خواهند کرد.
وی ساخت مدارس و رفع محرومیت از فضاهای آموزشی مطابق با استانداردهای جهانی را مهم می داند و معتقد است که دانش آموزان ایرانی باید بر اساس معیارهای جهانی آموزش ببینند.
در راستای اجرایی‌سازی برنامه تحولی رئیس‌جمهور، علیرضا کاظمی وزیر آموزش و پروش؛ این مهم را با همراهی معاونان در دستور کار اصلی وزارت آموزش و پرورش قرار داد و بارها اعلام کرده که اولویت دولت، نهضت توسعه فضاهای آموزشی و کیفیت بخشی است. این به معنای توجه ویژه به توسعه و بهبود آموزش و پرورش در کشور است و باید این فرصت را غنمیت شمرد زیرا در گذشته هیچ گاه این وزارت خانه اولویت و دغدغه دولت ها نبوده و این رویکرد رئیس جمهور، آموزش و پرورش را به کانون توجه ملی تبدیل کرده است.
از این رو با هدف انجام این طرح ملی در کنار سایر معاونت هاو سازمان ها در وزارت آموزش و پرورش؛ دو معاونت آموزش متوسطه و ابتدایی به عنوان اصلی ترین نهادهای درگیر با این طرح در بخش کیفیت بخشی به ارتقای آموزش وکیفیت بخشی پرداختند . با این هدف کارگاه ها ، آموزش های استانی و منطقه ای و تهیه و تدوین تولید محتوا جهت استفاده معلمان در دستور کار قرارگرفت و این اقدامات در گام اول در شهرستان قدس به صورت پایلوت در قالب الگوی مدرسه تراز و سپس در تمامی استانها تسری پیدا کرد.
در گامی دیگر و با هدف ارتقاء کیفیت یادگیری در مدارس و در چارچوب سند تحول بنیادین، دوره کشوری توانمندسازی نیروی انسانی با تمرکز بر تسلط بر روش‌های نوین و خلاقانه در دوره های متوسطه و ابتدایی در مشهد با حضور بیش از 400 مدرس کشوری در دو مقطع ابتدایی و متوسطه برگزار شد. مصطفی آذرکیش، معاون آموزش متوسطه نیز با اشاره به دوره فوق بر ضرورت تحول اساسی در فرآیندهای آموزش و یادگیری و استفاده از روش‌های نوآورانه از جمله فناوری‌های مدرن، برای انطباق با تحولات سریع جهانی تأکید کرد و گفت: وقتی صحبت از تحول در فرآیند آموزش و یادگیری می‌شود، منظور تغییر اساسی و بهبود چشمگیر در روش‌ها و ابزارها است.
به گفته وی سند تحول بنیادین براصلاح روش‌های تعلیم و تربیت با تمرکز بر رویکردهای خلاقانه، نوآورانه، کار تیمی و تفکر انتقادی، با در نظر گرفتن نقش الگویی معلمان تأکید دارد.
معاون آموزش متوسطه همچنین به توجه ویژه رئیس جمهور به توسعه فضاهای آموزشی، رفع محرومیت از محیط‌های آموزشی و بهبود کیفیت آموزش اشاره کرد و افزود: رئیس جمهور تنها 2 ساعت پس از اعلام آتش‌بس، پیگیر روند آموزش و پرورش بوده و بر اهمیت این حوزه تأکید کرده است. اکنون در فضایی مملو از توجه و حمایت از آموزش و پرورش قرار داریم.
وی برنامه تحول را یک تلاش عمیق و اساسی توصیف کرد که نیازمند کار دقیق است و تأکید کرد: تمرکز اصلی شامل بهبود کیفیت آموزشی، ارتقای عدالت و توسعه مهارت‌ها است و هدف نهایی این است که مدارس به کانون‌های پیشرفت و توسعه کشور تبدیل شوند.
آذرکیش مهم‌ترین هدف این دوره را توانمندسازی معلمان و ارتقای سطح دانش و مهارت‌های آنان از طریق آموزش‌های مستمر و اثربخش دانست و گفت: در این گردهمایی تلاش کردیم جهت‌گیری‌های اصلی نظام آموزش‌وپرورش را مرور کرده و بر تعهد مشترک خود برای تحقق اهداف متعالی تعلیم و تربیت تأکید کنیم. در این دوره تلاش شد از تمامی ظرفیت‌ها برای یادگیری مشارکتی، هم‌آموزی و یادگیری متقابل بهره‌برداری شود. برای دستیابی به تحول اساسی در نظام آموزشی، ضروری است معلمان با روش‌های نوین تدریس، خلق موقعیت‌های متنوع یادگیری، طراحی مناسب فضای کلاس درس و به‌کارگیری شیوه‌های نوین ارزشیابی و سنجش آشنا شوند و این آموزه‌ها را در عمل به‌کار ببندند.
وی تصریح کرد: آنچه در این دوره آموزش داده شد تنها نقطه آغاز است و بدون تردید تحقق کیفیت مطلوب در آموزش و یادگیری نیازمند استمرار این مسیر و تقویت یادگیری مادام‌العمر معلمان است. در همین راستا، کانال‌های ارتباطی مدرسان این دوره با وزارت آموزش‌وپرورش فعال خواهد بود و با برگزاری وبینار‌های تخصصی، گروه‌های هم‌اندیشی و پشتیبانی علمی انجام خواهد گرفت.
وی خاطرنشان کرد: این دوره علاوه‌بر جنبه آموزشی، بُعد مدیریتی نیز داشت و از تمامی مدرسان خواسته شد با خلاقیت و بومی‌سازی محتوا، آموزش‌ها را متناسب با شرایط هر استان و منطقه برگزار کنند تا تحول در سطوح مختلف نظام آموزشی به‌طور همزمان و هماهنگ پیش برود.
عضو شورای عالی آموزش و پرورش درباره ابعاد اجرایی این دوره، گفت: در این مرحله 224 نفر از همکاران ، هرکدام 64 ساعت آموزش تخصصی دریافت کردند که در مجموع بیش از 14 هزار نفر-ساعت آموزش با حضور اساتید برجسته از دانشگاه‌های معتبر کشور همچون دانشگاه شهید بهشتی و دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شده است.
وی افزود: تداوم آموزش‌ها به‌صورت مجازی دنبال خواهد شد و محتوای علمی ارزشمندی در اختیار معلمان قرار گرفته است تا بتوانند همواره در مسیر به‌روز رسانی دانش و مهارت‌های خود گام بردارند. همچنین گروه‌های همفکری در شبکه «شاد» تشکیل شده است تا ارتباطات علمی و تجربی میان معلمان در سراسر کشور حفظ شود.
در ادامه رضوان حکیم زاده ؛ معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش به اصلاح فضاهای آموزشی که گام اول تحقق عدالت آموزشی در دولت وفاق محسوب می‌شود اشاره کرد و گفت: طبق نظر شخص رییس جمهوری ، هدف ما مدرسه‌سازی نیست بلکه فراهم کردن فضایی برای تحول در کیفیت آموزش و پرورش هدف اصلی است، زیرا نسل جدید را باید با شیوه‌های نوین و فضاهای جدید جلب و جذب کنیم.
وی با تأکید بر نقش کلیدی عدالت آموزشی در برنامه‌های تحولی وزارت آموزش‌وپرورش، مدرسه تراز سند تحول بنیادین را مدرسه‌ای دانست که در آن همه دانش‌آموزان، صرف‌نظر از پیشینه و شرایط، فرصت یادگیری برابر و محترمانه دارند.
وی بر نقش بی‌بدیل معلمان و مدیران مدارس به‌عنوان پیشگامان تحول آموزشی کشور تأکید کرد و گفت: هدف اصلی از برگزاری این اجتماع، شکل‌گیری یک هویت جمعی و احساس تعلق به هسته تحولی کشوری است. ما اطمینان داریم این حرکت منجر به آینده‌ای روشن‌تر و درخشان‌تر خواهد شد.
حکیم‌زاده با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری مبنی بر این که «معلمان افسران سپاه پیشرفت کشورند»، گفت: با توجه به بازخوردهای ارزشمندی که در این دوره سه‌روزه از همکاران عزیز دریافت کردیم، با قاطعیت می‌توان گفت که مدیران و معلمان حاضر در این دوره، مصداق عینی همان افسران پیشرفت هستند؛ پیشگامانی که در میدان تحول آموزشی نقش‌آفرینی می‌کنند و حلقه‌های یادگیری آینده به آنان متصل خواهد شد.
معاون آموزش ابتدایی همچنین بر نقش مهم آموزش‌های حضوری به‌عنوان مکمل اجتماعات یادگیری مجازی تأکید کرد و گفت: هدف ما بیش از انتقال محتوای آموزشی، ایجاد یک روح جمعی تحول‌گرا، پیشرفت‌محور و آینده‌نگر است. این تحول از مهم‌ترین مقطع آموزشی کشور یعنی دوره ابتدایی آغاز شده است.
وی عدالت آموزشی را قبله‌نمای تمام فعالیت‌های آموزش ابتدایی دانست و افزود: مدرسه تراز سند تحول بنیادین، مدرسه‌ای است که در آن همه دانش‌آموزان، صرف‌نظر از موقعیت اجتماعی، لهجه، زبان یا سوابق آموزشی، فرصت یادگیری و رشد داشته باشند و در محیطی پویا، بانشاط و خلاق مورد احترام واقع شوند.
هر چند تمام تلاش وزارت آموزش و پرورش در مسیر اجرای این طرح بر اجرایی سازی آن ازمهرماه جاری تأکید دارد اما فرایند آموزش در کیفیت بخشی، نیازمند گفتمان سازی، آموزش و اجرایی سازی است. امری که ممارست و تخصیص زمان از مهمترین مؤلفه های آن محسوب می شود.