پیام آذری - اداره اطلاع‌رسانی و روابط عمومی آموزش و پرورش آذربایجان شرقی در یادداشتی تحلیلی اهداف، دستاوردها و اهمیت سی‌وهشتمین اجلاس رؤسای آموزش و پرورش کشور را بررسی می‌کند.
به گزارش اداره اطلاع رسانی و روابط عمومی آموزش و پرورش آذربایجان شرقی، سی‌وهشتمین اجلاس سراسری رؤسای آموزش و پرورش کشور با شعار «کیفیت و عدالت آموزشی و تربیتی؛ برای ایران، برای مدرسه» فرصتی کم‌نظیر برای بازاندیشی در سیاست‌های کلان، مرور چالش‌ها و هم‌افزایی راهبردهای مدیریتی در نظام تعلیم و تربیت بود که در روزهای 27 و 28 مرداد به صورت متمرکز در اردوگاه شهید باهنر و شرکت بر خط مدیران و روسای آموزش و پرورش سراسر کشور در مراکز استان‌ها برگزار گردید؛ این اجلاس بار دیگر نشان داد که آموزش و پرورش به‌مثابه نهادی اجتماعی ـ فرهنگی، نیازمند برنامه‌ریزی‌های هماهنگ و تبادل نظر مستمر میان سطوح مختلف مدیریتی است.
چرایی برگزاری اجلاس
نظام آموزشی هر کشور زمانی می‌تواند مسیر تحول و پیشرفت را طی کند که در کنار سیاست‌گذاری کلان، تجربه‌های میدانی مدیران استانی و منطقه‌ای نیز به تصمیم‌گیری‌های ملی راه یابد. در ایران، گستردگی جغرافیایی، تنوع فرهنگی و شرایط متفاوت مناطق آموزشی، ضرورت چنین اجلاسی را دوچندان می‌سازد. این نشست در واقع پل ارتباطی میان صف و ستاد است؛ جایی که برنامه‌های کلان وزارتخانه با واقعیت‌های میدانی مدارس سنجیده می‌شود و بستر تصمیم‌سازی مشارکتی شکل می‌گیرد.
اهداف محوری اجلاس
اهداف اجلاس امسال را می‌توان در چند محور کلیدی دسته‌بندی کرد:
1.ارتقای کیفیت و عدالت آموزشی؛ تمرکز بر مدرسه به عنوان کانون تحول تربیتی و تلاش برای محرومیت‌زدایی از فضاها و تجهیزات.
2.بازاندیشی در شیوه‌های آموزشی و تربیتی؛ طرح پیشنهادهایی برای بهبود کیفیت در دوره‌های ابتدایی و متوسطه.
3.تقویت مدیریت آموزشگاهی و استقرار مدرسه تراز سند تحول بنیادین؛ بازتعریف نقش مدیران مدارس در فرایند تحول.
4.سازماندهی منابع انسانی؛ پاسخگویی به چالش‌های کمبود یا عدم توازن نیروی انسانی در مناطق مختلف.
5.تقویت هویت فرهنگی و تربیتی؛ توجه به فعالیت‌های پرورشی، فرهنگی، ورزشی و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی.
آموزش و پرورش در نگاه دولت چهاردهم و ریاست‌جمهوری و تاثیر آن در برنامه های کلان آموزش و پرورش
یکی از ویژگی‌های برجسته این اجلاس، توجه ویژه دولت چهاردهم و شخص دکتر پزشکیان، رئیس‌جمهور محترم، به آموزش و پرورش بود. سخنان و حضور ایشان و دیگر مقامات عالی‌رتبه، نشان‌دهنده جایگاه رفیع تعلیم و تربیت در اولویت‌های دولت است. این موضوع، پیامی روشن دارد: آموزش و پرورش نه صرفاً یک وزارتخانه، بلکه زیربنای اصلی پیشرفت و توسعه کشور است. تجربه جهانی هم ثابت کرده است که هر دولت موفق، سرمایه‌گذاری در آموزش را محور تحول اجتماعی و اقتصادی قرار داده است. تأکید دکتر پزشکیان بر عدالت آموزشی و توجه به شأن معلم نشان می‌دهد که در دولت چهاردهم، آموزش و پرورش نه یک حاشیه، بلکه در متن برنامه‌های کلان قرار گرفته است.
تأکید رئیس‌جمهور بر عملگرایی و عدالت
دکتر پزشکیان در سخنان خود در این اجلاس با تأکید بر اینکه «کشور با شعار اداره نمی‌شود»، بر ضرورت اراده، اقدام و باور جدی برای حل مشکلات آموزش و پرورش تصریح کرد. رئیس جمهور مدرسه و معلم را کانون اصلی تحول در جامعه دانست و یادآور شد که «هیچ اقدامی مهم‌تر از آموزش پیش‌دبستانی و دبستانی برای ساخت آینده کشور وجود ندارد».
وی با نگاه عدالت‌محور افزود: «دانش‌آموزان مناطق محروم نباید قربانی کمبود امکانات شوند و باید با برنامه‌ریزی عادلانه، فرصت برابر برای همه کودکان ایرانی فراهم گردد.»
نگاه وزیر آموزش و پرورش؛ تکریم فرهنگیان و ارتقای مدیریت مدارس
وزیر آموزش و پرورش در این اجلاس ضمن قدردانی از زحمات مدیران و معلمان، بر اهمیت پیگیری مطالبات فرهنگیان و نقش مدیران مدارس به‌عنوان پیشانی نظام تعلیم و تربیت تأکید کرد. او با لحنی صریح نسبت به برخی رفتارهای نامناسب با والدین دانش‌آموزان هشدار داد و خواستار نظارت جدی‌تر بر تعامل مدارس با خانواده‌ها شد. وزیر آموزش و پرورش همچنین اجلاس را فرصتی برای بازاندیشی در سیاست‌های کلان و هم‌افزایی میان استان‌ها دانست.
حضور مسئولان ارشد کشور و اهمیت آن
حضور مسئولان تراز اول کشور در این اجلاس، از جمله وزیر آموزش و پرورش، مقامات ارشد دولت و همراهی مستقیم ریاست‌جمهوری، نشان از حمایت ملی از آموزش و پرورش دارد. این سطح از مشارکت، اعتبار و اهمیت اجلاس را دوچندان می‌کند و نشان می‌دهد که تعلیم و تربیت، دغدغه مشترک همه ارکان حاکمیت است.
چنین حضوری علاوه بر جنبه نمادین، پیام عملی نیز دارد؛ آموزش و پرورش در خط مقدم برنامه‌های توسعه‌ای کشور قرار گرفته و تمامی نهادهای تصمیم‌ساز باید برای حمایت از آن همسو شوند
دستاوردهای اجلاس
این اجلاس علاوه بر انتقال آخرین سیاست‌ها و برنامه‌های وزارت آموزش و پرورش، زمینه‌ای برای انتقال تجربه‌های موفق استانی نیز فراهم ساخت. مدیران نواحی و مناطق، با تبیین اقدامات انجام‌شده در حوزه عدالت آموزشی و کیفیت‌بخشی، مجموعه‌ای از ابتکارات محلی را معرفی کردند که می‌تواند در سایر استان‌ها نیز الگو قرار گیرد.
از منظر مدیریتی، دستاورد مهم اجلاس، افزایش انسجام سازمانی و تقویت سرمایه اجتماعی درون دستگاه تعلیم و تربیت بود؛ چرا که مدیران حاضر در این نشست نه تنها با برنامه‌های ملی همسو شدند، بلکه با ایجاد روحیه امید و همدلی، توانستند تصویر روشنی از آینده آموزش و پرورش ترسیم کنند.
تطبیق با تجربه‌های جهانی
تجربه کشورهایی همچون فنلاند، ژاپن و سنگاپور نشان می‌دهد که استمرار نشست‌های سراسری مدیران آموزشی، یکی از عوامل کلیدی موفقیت نظام‌های آموزشی است. در این کشورها، نشست‌های ملی بستری برای هم‌افزایی و بازنگری مداوم در سیاست‌های آموزشی فراهم می‌کند.
مقایسه تطبیقی نشان می‌دهد که ایران نیز در همین مسیر قرار دارد، با این تفاوت که علاوه بر کیفیت یادگیری، عدالت آموزشی و محرومیت‌زدایی به‌عنوان یک مأموریت محوری در دستور کار قرار گرفته است.
اهمیت اجلاس در افق آینده
با توجه به تحولات پرشتاب اجتماعی، فناوری و فرهنگی، آموزش و پرورش بیش از گذشته نیازمند بازنگری در روش‌های مدیریتی و آموزشی است. اجلاس امسال، نقطه عزیمت جدیدی برای حرکت به سوی مدرسه تراز سند تحول بنیادین به شمار می‌رود.
اهمیت آن در این است که تجربه‌های محلی را به سطح ملی ارتقا می‌دهد،به انسجام مدیریتی در آستانه سال تحصیلی جدید کمک می‌کند و زمینه تحقق عدالت آموزشی در سطح کشور را تقویت می‌سازد.
میثاق‌نامه پایانی؛ تعهدی جمعی در خصوص «برای ایران، برای مدرسه»
در اختتامیه اجلاس، میثاق‌نامه ملی توسط مدیران و رؤسای آموزش و پرورش سراسر کشور قرائت شد. در این بیانیه، حاضران با الهام از آرمان‌های امام خمینی (ره)، منویات مقام معظم رهبری و یاد شهدای تعلیم و تربیت، بر تحقق عدالت و کیفیت آموزشی با محوریت شعار «برای ایران، برای مدرسه» تأکید کردند.
این میثاق‌نامه نمادی از همبستگی ملی مدیران آموزشی برای حرکت هماهنگ به سوی مدرسه‌ای تراز سند تحول بنیادین است.
جمع‌بندی
سی‌وهشتمین اجلاس سراسری رؤسای آموزش و پرورش کشور، صرفاً یک نشست اداری نبود؛ بلکه فرصتی برای هم‌اندیشی، بازآفرینی راهبردها و تقویت پیوند میان ستاد و صف در نظام تعلیم و تربیت محسوب می‌شود. تجربه کشورهای پیشرو در آموزش نشان می‌دهد که استمرار چنین نشست‌هایی، یکی از رمزهای موفقیت در ارتقای کیفیت یادگیری و عدالت آموزشی است.
این اجلاس بار دیگر بر این نکته تأکید کرد که مدرسه، کانون اصلی تحول است و هرگونه سیاست‌گذاری، اگر به بهبود کیفیت مدرسه و فرصت برابر برای دانش‌آموزان منجر نشود، به هدف اصلی خود نرسیده است.