پیام آذری

آخرين مطالب

مظفریه تبریز، جلوه فاخر عزاداری حسینی مقالات

مظفریه تبریز، جلوه فاخر عزاداری حسینی
  بزرگنمايي:

پیام آذری - آئینه تمام‌نمای رفتار و کردار مردم این شهر است. غیر از بعد اقتصادی، ارتباط مردم با بازار در ابعاد فرهنگی و اجتماعی نیز تعریف شده‌است. عزاداری ایام محرم در شهر تبریز با بازار و خصوصا سرای مظفریه گره خورده است. به نوعی می‌توان گفت نشانه و نماد عزاداری تبریز، است. 
بازار تبریز و خصوصا تیمچه مظفریه در سال‌های دور تمام دهه محرم را میزبان دسته‌های عزاداری سالار شهیدان بود.
بعد‌ها تنها از روز پنجم؛ و بعد از دوران حکومت پهلوی تا زمان حاضر تنها از روز هشتم این عزاداری شروع می‌شود و تا سومین روز بعد از ادامه پیدا می‌کند.
عزاداران در تمام طول بازار تبریز حرکت می‌کنند، اما اوج این عزاداری در سرای مظفریه است. تمام اهالی بازار و خصوصا تیمچه‌داران سرای مظفریه؛ نسل اندر نسل وظیفه و علاقه دارند که در روز‌های عزای امام حسین (ع) میزبان خادمان و دوستداران آن حضرت باشند. این خدمت‌رسانی گاه به صورت میزبانی در تیمچه‌ها و یا به صورت پخش غذا و چای نذری صورت می‌گیرد. معمولا از روز هشتم تا دوازدهم محرم هیچ مغازه‌ای در بازار به کسب و کار مشغول نیست و همه به عشق امام حسین (ع) در حال برگزاری مراسمات عزاداری در گوشه کنار بازار هستند.
همان‌طور که در بخش پیشین گفته‌شد؛ هر محله از محلات تاریخی تبریز دارای سه دسته عزاداری با نام‌های عرب، عجم و زنجیرزن است. در گذشته این هئیت‌ها با توجه به اصناف و شغل و گاهی طبقه اجتماعی مردم؛ مخاطبان خاص خود را داشت. لوطیان و طراران و شغل‌های سخت اغلب مشتری هیئت‌های عرب بودند. زنجیرزنان، طبقه میانی اجتماع و شغل‌های شهری مانند عطاری و بزازی و... را به خود جذب می‌کردند. تاجران و طبقه مرفه جامعه نیز به هیئت‌های عجم می‌رفتند. اما امروز تقریبا این تقسیم‌بندی از بین رفته و بیشتر افراد بر اساس ذوق و سلیقه، هیئت خود را انتخاب می‌کنند. این هیئت‌ها به ترتیب در بازار عزاداری می‌کنند و خود را بر اساس نظم از پیش تعیین‌شده‌ای به سرای مظفریه می‌رسانند.
چینش افراد هیئت‌ها در مظفریه متفاوت است. اما معمولا سعی می‌شود که پیرغلامان و سپیدمویان در ابتدای صف حرکت کنند، جوانان در مرکز و کودکان در انتها. معمولا هر هیئت میاندار مخصوص خود را دارد که به حرکت آن نظم می‌دهد. گاه که به هر دلیل صدای مداح به گوش مخاطب نمی‌رسد یا میاندار احساس می‌کند که رکودی به جان هیئت افتاده؛ وظیفه دارد با فریاد‌هایی صدای اهالی هیئت را بلند کند و آن‌ها را به واکنش وادار کند. مثلا فریاد می‌زند:
قول لاری قلم
تا عزاداران بگویند:
اباالفضل
یا شعار‌هایی از این جنس.
عموما تلاش می‌شود که دسته‌های عزاداری در روز‌های مختلف به نوعی حرکت کنند که در حق دسته‌های دیگر اجحافی صورت نگیرد. مثلا ترتیبی اتخاذ می‌شود تا هیئتی که در روز اول به عنوان اولین دسته حرکت می‌کند در روز دوم مثلا در جایگاه پنجم قرار می‌گیرد و روز آخر به عنوان آخرین دسته حرکت می‌کنند. ترتیب حرکت بیست و هشت دسته عزاداری در بازار تبریز بر حسب قرعه‌کشی است.
در روزگار پهلوی، سرپرستان هیئات مذهبی با حضور در شهربانی این قرعه کشی را ترتیب می‌دادند. ولی امروزه در مجمع سرپرستان در حضور نماینده نیروی انتظامی این قرعه کشی صورت می‌گیرد. 
موضوعات عزاداری در بازار تاریخی تبریز
موضوع روز اول عزاداری بازار تبریز-یعنی روز هشتم محرم- بسته شدن آب فرات و توسل به علی اصغر (س) است. تمام افراد و دسته جات حاضر در بازار حول این محور شعر می‌خوانند. اشعاری مانند:
کوفه دن فرمان یتیشدی ابن سعد بی حیایه
باغلاسین راه فراتی اهل بیت مصطفیایه
در روز نهم محرم، عزاداری هیئات در مورد حضرت ابوالفضل عباس (س) است. تمام دسته‌های عزاداری یک صدا در شان علمدار کربلا، شعر می‌خوانند و عزاداری می‌کنند. تنوع نوحه‌های آذری درباره حضرت عباس (ع) بسیار زیاد است. از آن جمله می‌توان اشاره کرد به:‌ای جماعت تا وارام اسلامه نصرت ایلرم
صاخ الیم گئتدی صول اللی دینه خدمت ایلرم
تا منی گهواره یه سالدی آنام ام البنین
وردی بیر سوت سینه دن هر قطره سی آیین دین
بسله دی دینه منی حامی امیرالمومنین
جوهر ذاتیم دی دینیم دن حمایت ایلرم
در روز عاشورا عمده اشعار درباره غارت خیام و اصطلاحا «قتلگاه اول» است. منظور پیرغلامان از «قتلگاه اول»
ماجرای قتلگاه و شهادت امام حسین (ع) است:
دور ایله چاره یا اخا اماندی خیمه لر یانار
اگرچه دوتموری دیلیم گرگ دیم نلر یانار
سیخوبدی منجنیق غم سلیل آل احمدی
آلوب آرایه کفز اودی سلاله‌ی محمدی
قالوب اود ایچره مظهر جمال پاک سرمدی
گوروبدی آتش بلا بو حالی سس چکر یانار
ورق ورق داغیتدیلار رساله‌ی رسالتی
درست محکم ایتدیلر قواعد ضلالتی
پریده رنگیمون منیم بو حله وار دلالتی
او دور دلیل گوزلریم توکر سرشگ‌تر یانار
یا
دور‌ای یارالی یاتما سینیق نیزه لر اوسته
اشرار عرب گتدی یورش خیمه لر اوسته...
در روز یازدهم «قتلگاه دوم» خوانده می‌شود. منظور از «قتلگاه دوم»، کوچ اسرا از کربلا و ورود ایشان به کوفه است:
نیزه ده قارداش باشین هریان گدر
آردی جا بیر جمع سرگردان گدر
زینبین قوران آخن گؤز یاشیوا
منده یاننام اوغلووا قارداشیوا
تا نظر ساللام یارالی باشیوا
بو اورکدن قطره قطره قان گدر
روز دوازهم عزاداری بازار درباره‌ی دفن شهدا و نیز ماجرای کوفه است:
حق ایستدی بیر نوعیله دفع محن اتسین
امر ایله دی سجاده حسینه کفن اتسین
 

لینک کوتاه:
https://www.payameazari.ir/Fa/News/591927/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

میگن «ترامپولین» برای سلامتی و شادابی کودک خوبه، بخرم یا نه؟

موارد ابتلا به ویروس کرونا در کشور افزایش یافت

خطر ابتلای کودکان به سرطان از اجاق گاز تقریبا دو برابر بزرگسالان است

پرواز بالگرد اورژانس برای نجات بیمار سکته مغزی در شهرستان اهر

وزش باد شدید و افزایش ابر طی 4 روز آینده در نواحی شرق و جنوب شرق کشور

وزیر آموزش و پرورش به استان آذربایجان شرقی سفر می‌کند

جان باختن چهار نفر بر اثر انفجار گاز در مراغه

امام جمعه کرج: کمبود آب و برق کار دشمنان است

قالیباف: راهکار نظام، خنثی‌سازی تحریم‌ها و مذاکره با نگاه مبارزه است

امام رضا(ع) به عنوان نماد پیوند اتحاد بین جامعه اسلامی است

واکنش تند علیپور به جشن قهرمانی تراکتور

امام جمعه اردبیل: واقعیت‌های تاریخی با امیال و اغراض سیاسی تغییر نمی کند

رگبار و رعدوبرق شدید 4 استان را فرا می‌گیرد

رگبار و رعدوبرق شدید در ا نتظار 4 استان

هشدار جدی هواشناسی به این استان ها/ رگبار و رعدوبرق شدید در راه است

جانباز 70درصد «حاج حسن خیری» به مقام والای شهادت نائل آمد

خواهرم ناخواسته سقط جنین کرد، عوارضش چیست؟

مالیات سیگار افزایش یافت + جزئیات

وزیر مشاور در امور خارجی عربستان وارد اسلام‌آباد شد

ساخت 200 هزار مسکن برای فرهنگیان منطقه آزاد ماکو در دستور کار دولت

قالیباف فرودگاه کلاله را به مقصد تهران ترک کرد

سازمان لیگ موافقت کرد/ استقلال خوزستان – تراکتور در تبریز

نشست هم‌اندیشی مدیران ادواری آموزش و پرورش استان آذربایجان شرقی

آلبوم تصویری/جشن طبیعت و پیاده روی خانوادگی در روستای تپه گله سفلی اسلام آباد کرمانشاه

امام جمعه خلخال: تاوان ناکارآمدی برخی مسئولان را نباید مردم بپردازند

مراسم جشن بزرگ امام رضایی‌ها به مناسبت دهه کرامت آغاز شد

ماتراتزی هم صعود اینتر به فینال را باور نداشت!

‌معاون رئیس‌جمهور: از «کلینیک ترک بی‌حجابی» شگفت‌زده شدم | هیچ کس گردن نگرفت

«کلینیک ترک بی‌حجابی» را چه کسی گردن گرفت؟+ فیلم

ادعای یک رسانه ترک؛ کارتال دیوانه شد!

ترامپ بر نام «خلیج فارس» اعتراف کرد

وزش باد شدید و گرد و خاک تا 5 روز آینده در اکثر نقاط کشور

شرکت 418 حافظ از آذربایجان شرقی در آزمون اعطای مدرک تخصصی قرآنی

آزمون فوق ممتاز انجمن خوشنویسان ایران در مراغه

لزوم تقویت اقتصاد خرد در مناطق آزاد

امام جمعه بیله‌سوار: توافق آمریکا و یمن هیمنه پوشالی آمریکا را شکست

احداث 30 سیل‌بند و 25 مدرسه در اردبیل توسط بسیج سازندگی

سبک زندگی رضوی در جامعه جاری و ساری شود

نمایشگاه توانمندی‌های صادراتی ترکمنستان؛ گامی مؤثر در پیوند اقتصادی ایران و آسیای میانه

مردم بی‌اعتنایی را تحمل نمی‌کنند

امام جمعه تبریز: بدون روحانیت امکان پیشروی مکتب اهل بیت وجود ندارد/ امام جمعه قم: ذره‌ای از غنی سازی کوتاه نخواهیم آمد

دستگاه قضایی با ترک فعل حوزه جوانی جمعیت برخورد کند

هشدار نارنجی هواشناسی به این استان‌ها / طوفان در راه است!

جشن و سرور آذری ها در سالروز میلاد امام رضا (ع)؛ آمدم ای شاه پناهم بده

تراکتور نماد غیرت آذربایجان است

نرخ مالیات و عوارض ارزش افزوده انواع سیگار افزایش یافت

واژگونی خودرو در محور پیرانشهر- نقده 4 مصدوم برجای گذاشت

ماجرای کلینیک ترک بدحجابی چه بود؟ | معاون پزشکیان: امروز دیگر کسی طرفدار گشت ارشاد نیست

بازیکنان تراکتور منش قهرمانی خود را به همگان ثابت کردند

انتقال بیمار سکته‌ی مغزی (cva) با بالگرد اورژانس هوایی به بیمارستان امام رضا