پیام آذری - تبریز-آذربایجان شرقی با طبیعت بکر، تاریخ و فرهنگ غنی یکی از ارزشمندترین مقاصد گردشگری است که با برنامه‌ریزی هوشمندانه و سرمایه‌گذاری هدفمند در حال تبدیل شدن به الگوی موفق گردشگری است.
خبرگزاری مهر ، گروه استان‌ها : شهر تبریز به عنوان قلب تپنده استان آذربایجان شرقی مجموعه‌ای کم‌نظیر از جاذبه‌های تاریخی را در خود جای داده است. بازار جهانی تبریز به عنوان بزرگترین بازار سرپوشیده جهان که در یونسکو ثبت شده، مسجد کبود با معماری خیره‌کننده، خانه‌های تاریخی مشروطه و بهنام، موزه آذربایجان و خیابان پرجنب‌وجوش تربیت، تنها بخشی از جذابیت‌های این شهر تاریخی هستند که تبریز را واجد شاخص‌های متعدد برای جذب گردشگر کرده است.
آذربایجان شرقی با دارا بودن شهرهای تاریخی مانند مراغه با رصدخانه معروف، کلیبر با طبیعت بکر ارسباران، جلفا با کلیساهای تاریخی و اسکو با صنایع دستی چشم‌نواز، یکی از متنوع‌ترین مقاصد گردشگری کشور محسوب می‌شود. روستاهای پلکانی، آبشارهای خروشان، قلعه‌های تاریخی و آئین‌های بومی منحصربه‌فرد، این استان را به مقصدی ایده‌آل برای تمام فصل‌های سال تبدیل کرده است.
تلاش‌های رو به رشد برای توسعه گردشگری
استان آذربایجان شرقی در سال‌های اخیر گام‌های بلندی در جهت توسعه زیرساخت‌های گردشگری برداشته است که از این تلاش‌ها و پروژه‌های مثبت نمی‌توان چشم پوشی کرد. رویدادهایی مانند تبریز 2018، توسعه برخی اماکن اقامتی، توجه به ظرفیت روستاهای هدف گردشگری، فعال‌سازی خانه‌های بوم‌گردی، و افزایش حضور بخش خصوصی در برخی مناطق، نشانه‌هایی از آغاز یک مسیر امیدوارکننده‌اند. شواهد آماری نیز این روند را تا حدی تأیید می‌کند.
بنا بر اعلام احمد حمزه‌زاده، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان شرقی، مجموع بازدید از جاذبه‌های گردشگری استان در تعطیلات نوروزی امسال به بیش از 3 میلیون و 263 هزار نفر رسید که در این میان، روستای جهانی کندوان با ثبت بیش از 130 هزار بازدید، در صدر پربازدیدترین مقاصد استان قرار گرفت.
همچنین تعداد اقامت رسمی ثبت‌شده در هتل‌ها، هتل‌آپارتمان‌ها و واحدهای بوم‌گردی به 239 هزار نفر رسیده که نسبت به سال گذشته افزایش 5 درصدی داشته است. ورود یک میلیون و 700 هزار دستگاه تلفن همراه غیر بومی و تردد بیش از یک میلیون و 708 هزار دستگاه خودروی غیربومی در تعطیلات نوروزی، رشد 6 درصدی نسبت به سال قبل را نشان می‌دهد؛ آماری که از افزایش میل و توجه مسافران به این استان حکایت دارد و نشان‌دهنده عزم جدی مسئولان برای رشد صنعت گردشگری در این استان است.
چشم‌انداز روشن آینده
با وجود چالش‌های موجود در مسیر توسعه گردشگری، آذربایجان شرقی با برنامه‌ریزی‌های مدون و سرمایه‌گذاری‌های هدفمند در حال تبدیل شدن به یکی از برجسته‌ترین مقاصد گردشگری منطقه است. افزایش تبلیغات هدفمند، آموزش نیروی انسانی متخصص و ارتقای کیفیت خدمات، از جمله اقداماتی است که می‌تواند این استان را به قطب اصلی گردشگری ایران تبدیل کند.
این استان با بهره‌گیری از ظرفیت‌های بی‌نظیر خود، آماده است تا نقش مهمی در توسعه اقتصادی و فرهنگی کشور ایفا کند و تجربه‌ای فراموش‌نشدنی برای گردشگران داخلی و خارجی خلق نماید.
گردشگری می‌تواند نقشی کلیدی در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور داشته باشد؛ صنعتی که با کمترین میزان تخریب منابع، بیشترین بازده را در اشتغال‌زایی، رونق کسب‌وکارهای خرد، احیای صنایع دستی و حفظ هویت فرهنگی دارد. بسیاری از روستاها و مناطق کمتر شناخته‌شده آذربایجان شرقی، به واسطه حضور حتی مقطعی گردشگران، جان تازه گرفته‌اند و نمونه‌های موفقی از بوم‌گردی و اقتصاد محلی در همین استان شکل گرفته‌اند.
آذربایجان شرقی در مسیر رشد و توسعه گردشگری با چشم اندازی روشن
میکائیل نظری، کارشناس حوزه گردشگری در گفت‌وگو با خبرنگار مهر گفت: صنعت گردشگری کشور علی‌رغم چالش‌های جهانی اخیر و همچنین جنگ 12 روزه با اسرائیل در حال بازسازی و تقویت زیرساخت‌های خود است.
وی ادامه داد: اصلی‌ترین و بزرگترین ضربه به صنعت گردشگری در دوران شیوع ویروس کرونا ایجاد شد؛ چرا که کرونا بیشترین میزان آسیب را به این صنعت در کل دنیا وارد کرد.
وی با اشاره به چالش‌های همیشگی در حوزه گردشگری بیان کرد: آذربایجان شرقی گنجینه‌ای از جاذبه‌های تاریخی، طبیعی و فرهنگی است که می‌تواند به یکی از قطب‌های اصلی گردشگری کشور تبدیل شود. بازار جهانی تبریز به عنوان بزرگترین بازار سرپوشیده جهان که در یونسکو ثبت شده، تنها یکی از این ظرفیت‌های بی‌نظیر است.
نظری همچنین با انتقاد از عملکرد آژانس‌های گردشگری فعال در استان افزود: لازم است عملکرد آژانس‌های گردشگری استان را به دقت ارزیابی کنیم. متأسفانه تعداد آژانس‌هایی که در زمینه جذب تورهای ورودی از خارج از کشور فعال هستند بسیار محدود است، در حالی که در استان‌هایی مانند اصفهان و شیراز شاهد فعالیت گسترده‌تر این آژانس‌ها هستیم.
وی در ادامه با اشاره به چالش‌های نظام صدور مجوزها اظهار داشت: بر اساس ضوابط موجود، آژانس‌های گردشگری که در مدت دو سال موفق به جذب گردشگر خارجی نشوند، باید مجوزشان لغو شود. اما متأسفانه شاهد هستیم که بسیاری از آژانس‌های فاقد عملکرد مناسب همچنان به فعالیت خود ادامه می‌دهند که این مسئله نیازمند بازنگری و نظارت دقیق‌تر است.
ضرورت ارتقای استانداردهای فعالیت آژانس‌های گردشگری
این کارشناس با تأکید بر لزوم ارتقای استانداردهای فعالیت آژانس‌های گردشگری خاطرنشان کرد: ضروری است با تدوین برنامه‌های حمایتی و نظارتی، زمینه را برای فعالیت حرفه‌ای‌تر آژانس‌های گردشگری استان فراهم کنیم تا بتوانند سهم بیشتری در جذب گردشگران بین‌المللی داشته باشند.
نظری با اشاره به فرصت‌های توسعه زیرساختی اظهار داشت: طراحی و توسعه محوطه‌های گردشگری نیازمند توجه ویژه‌ای است که می‌تواند به افزایش مدت اقامت گردشگران کمک شایانی کند. این یکی از ارکان مهم توسعه صنعت گردشگری محسوب می‌شود.
وی ادامه داد: برای ارتقای تجربه گردشگران، علاوه بر جذابیت‌های طبیعی مانند آب و هوا و غذاهای محلی، نیازمند بهبود مستمر در ارائه خدمات اطلاعاتی و کیفیت اقامتگاه‌ها هستیم. آموزش مستمر پرسنل هتل‌ها و مراکز اقامتی می‌تواند گام مؤثری در این مسیر باشد.
این کارشناس بر اهمیت آموزش تأکید کرد و افزود: توانمندسازی همه دست اندرکاران از رانندگان تا راهنمایان تور و پرسنل هتل‌ها در برخورد با گردشگران، از ضروریات توسعه این صنعت است. آشنایی با اصول ارتباطات بین‌فرهنگی می‌تواند تجربه بهتری برای مهمانان ما ایجاد کند.
نظری با اشاره به ظرفیت‌های غنی استان گفت: ما از موهبت جاذبه‌های متنوع تاریخی و طبیعی برخورداریم که نیازمند معرفی بهتر و برنامه‌ریزی هدفمند هستند. بهره‌گیری از تجربیات موفق دیگر مناطق می‌تواند به ارتقای صنعت گردشگری ما کمک کند.
وی درباره بازار تاریخی تبریز افزود: این بازار جهانی به عنوان یک اثر منحصربه‌فرد، پتانسیل تبدیل شدن به یک قطب گردشگری جامع را دارد. تعامل بیشتر بین اصناف و فعالان گردشگری می‌تواند به تحقق این هدف کمک نماید.
این کارشناس در پایان خاطرنشان کرد: با نگاهی آینده‌نگرانه و سرمایه‌گذاری در آموزش و توسعه زیرساخت‌ها، می‌توانیم صنعت گردشگری استان را به جایگاه شایسته‌ای برسانیم. این مسیر نیازمند همکاری همه جانبه و برنامه‌ریزی دقیق است.
فرصتی طلایی برای توسعه گردشگری پایدار
آذربایجان شرقی با برخورداری از مواهب طبیعی خدادادی، پیشینه تاریخی غنی و تنوع فرهنگی کم‌نظیر، جایگاهی ویژه در نقشه گردشگری ایران دارد. این استان چهارفصل با جاذبه‌های متنوع خود، پتانسیل تبدیل شدن به یکی از مقاصد برتر گردشگری در سطح ملی و بین‌المللی را داراست.
در مسیر تحقق این ظرفیت‌ها، نیازمند تقویت هماهنگی بین‌بخشی، توسعه زیرساخت‌ها و ارتقای کیفیت خدمات هستیم. بهبود نظام اطلاع‌رسانی، ساماندهی سیاست‌گذاری‌ها، تربیت نیروی انسانی متخصص و تسهیل فرآیندهای اداری از جمله زمینه‌هایی است که می‌تواند شتاب بیشتری به رشد صنعت گردشگری استان ببخشد.
خوشبختانه تجربیات ارزشمندی مانند موفقیت‌های پروژه تبریز 2018 و توسعه بوم‌گردی نشان می‌دهد که با برنامه‌ریزی هوشمندانه و مشارکت همه جانبه، می‌توان به نتایج درخشانی دست یافت. برای تداوم این روند، تقویت همکاری بین دستگاه‌های اجرایی، بهره‌گیری از نظرات کارشناسان و جلب مشارکت سرمایه‌گذاران می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای داشته باشد.
با به کارگیری این راهکارها و توجه ویژه به کیفیت خدمات، آذربایجان شرقی می‌تواند ضمن جذب هرچه بیشتر گردشگران، تجربه‌ای به یادماندنی از مهمان‌نوازی و زیبایی‌های طبیعی و فرهنگی را به مهمانان خود هدیه دهد و سهم شایسته‌ای در توسعه اقتصادی و فرهنگی منطقه ایفا نماید.