پیام آذری - نسل زد او را با میم‌ها و ویدیوهای کوتاه بازسازی می‌کند، نسل هزاره با او بزرگ شده و نسل بومر شاهد صعود او بوده است. برای میلیون‌ها نفر در هند و فراتر از آن، شاهرخ خان یکی از شناخته‌شده‌ترین و تأثیرگذارترین چهره‌های تاریخ سینمای هند است.
همین چند روز پیش او 60 ساله شد و همچنان در اوج شهرت قرار دارد. در ماه مه، نخستین بازیگر مرد هندی بود که روی فرش قرمز مت گالا قدم گذاشت؛ در ژوئن در موزیک‌ویدیوی «Sapphire» از اد شیران نقش کوتاهی ایفا کرد و در اکتبر با انتشار سلفی‌اش در ریاض کنار لی جونگ‌جه (بازیگر سریال «بازی مرکب») شبکه‌های اجتماعی را منفجر کرد. جست‌وجوهای گوگل درباره او از موریس تا میانمار گسترش دارد. اما چه چیزی باعث شده است افسانه‌ی او فراتر از زمان و مرزها ادامه یابد؟
مردی پشت افسانه
شاهرخ خان از سال 1992 در بیش از 80 فیلم نقش‌آفرینی کرده است: از عاشق رؤیایی فیلم «دل‌واله دولهانیا له جاینگه» (1995) تا مربی سرافکنده و در جست‌وجوی رستگاری در «چک ده! هند» (2007)، و در نهایت قهرمان عدالت‌خواه در فیلم «جاوان» (2023) که برایش نخستین جایزه ملی بهترین بازیگر هند را به ارمغان آورد.
ورا وسل، روزنامه‌نگار می‌گوید: «او احساسات را طوری برمی‌انگیزد که حتی طرفدارانش نمی‌توانند توضیح دهند چرا چنین تأثیری دارد.» خود خان نیز زمانی گفته بود: «من کارمند اسطوره شاهرخ خان هستم.»
زنان درباره خان
اقتصاددانی به نام شرایانا باتاچاریا در کتاب خود، خان را به‌عنوان ابزاری برای روایت تجربه‌های زنان هندی در جامعه‌ای مردسالار به کار گرفته است. او می‌نویسد: برای زنان طبقه‌ی کارگر، حرکات مهربانانه او در فیلم‌ها، مانند کمک در کار خانه، نوعی تأیید ارزش زنانه است؛ برای زنان تحصیل‌کرده، او نماد استقلال عاطفی و اقتصادی است؛ و برای زنان طبقه متوسط، تماشای او نوعی پناه از فشار ازدواج و سنت‌هاست.
محبوب نسل جدید
مانند طرفداران وفادار گروه‌های پاپ دهه 90، طرفداران شاهرخ نیز با او رشد کرده‌اند و عشق به او را به نسل بعد منتقل کرده‌اند. فیلم‌های او درباره زندگی هندی‌های مهاجر، پلی میان فرهنگ هند و دنیای غرب ساخت و میلیون‌ها هوادار غیرهندی را با سینمای بالیوود آشنا کرد.
پس از وقفه‌ای چهارساله، خان در سال 2023 با سه فیلم پرفروش بازگشت. نسل زد نیز با ساخت میم‌ها و ویدیوهای تیک‌تاکی از آهنگ‌هایش، او را دوباره به چهره‌ای جهانی تبدیل کرده است. آهنگ «Young Shahrukh» از رپر کانادایی-هندی تشر بیش از 20 میلیون بازدید دارد و حتی دوا لیپا آهنگ خود را با یکی از ترانه‌های فیلم‌های او ترکیب کرده و در کنسرت بمبئی اجرا کرده است.
ستاره‌ای فراتر از زمان
وسل ماندگاری او را نتیجه‌ی هوش تجاری و تعامل هوشمندانه‌اش با رسانه‌های اجتماعی می‌داند. با 48 میلیون دنبال‌کننده در اینستاگرام و همکاری با برندهای بزرگ، او همچنان نفوذ فرهنگی خود را حفظ کرده است. هر بار که سخن می‌گوید یا فیلمی بازی می‌کند، پیامی از امید و همدلی را با طنز و صداقت منتقل می‌کند.
به‌گفته‌ی وسل، «مدها می‌آیند و می‌روند، اما محبوبیت شاهرخ خان ابدی به‌نظر می‌رسد» مردی که نه فقط بازیگر، بلکه اسطوره‌ای زنده از عشق، جاه‌طلبی و رؤیای هندی است.