سرمقاله شرق/ بازنمایی دروغین

پیام آذری - شرق / «بازنمایی دروغین» عنوان یادداشت روز در روزنامه شرق به قلم حمزه نوذری است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
جامعه ایران درباره بازنمایی کاذب و دروغین بسیار حساس است. تصویری که افراد از خود در فضای عمومی ارائه می‌کنند، می‌تواند کاذب یا واقعی، معتبر یا ساختگی باشد. جامعه ایران این حق را برای افرادی که جایگاه و پایگاهی بالا در سیستم دارند، قائل نیست که به شیوه خاصی خود را به جامعه معرفی کنند، درحالی‌که واقعی نیست. مردم در برابر مسئولانی که تظاهر می‌کنند و فریب می‌دهند، تأمل می‌کنند و به تفاوت نمودها (تصاویر بازنمایی‌شده) و واقعیت زندگی‌شان می‌اندیشند. ممکن است حادثه یا رخدادی شکل گیرد که دروغین‌بودن نمایش و بازنمایی زمام‌دران و واقعیت زندگی‌شان را نشان دهد و باعث آبروریزی و از دست رفتن اعتبارشان شود. افراد از اینکه واقعیت‌های زندگی مدیران و مسئولان قدرتمند با تصاویری که از خود ارائه می‌کنند، تفاوت داشته باشد، آزرده‌خاطر می‌شوند و از شایستگی آنها برای تصدی امور می‌پرسند.
ممکن است دوگانگی بین بازنمایی خود در عرصه عمومی و واقعیت‌های زندگی حقه‌بازی تصور شود که از نظر مردم استحقاق اشغال جایگاه و پایگاه مهم را ندارند. به عبارتی، نماینده مقبولی برای جامعه به شمار نمی‌آیند. ظاهرسازی و فریب‌کاری از نظر گافمن، جامعه‌شناس معروف، مصداق شیادی است. تظاهر و فریب‌کاری فردی که جایگاه مهمی در جامعه دارد، گناهی نابخشودنی است اما درباره افراد عادی جامعه این حساسیت وجود ندارد. دیدگاه جامعه درباره افراد صاحب‌منصب که آگاهانه واقعیت‌های زندگی‌شان را وارونه جلوه می‌دهند، غالبا منفی است، چون که تصور جامعه این است که این افراد برای رسیدن به مزایای مادی و غیرمادی، تصویر غلطی از خود به نمایش می‌گذارند. 
بازار
این مسئله با بازیگر تئاتر یا فیلم که تلاش می‌کند نقشی را که با واقعیت‌های زندگی‌اش مطابقت ندارد، بازی کند، متفاوت است؛ چون قصد او سرگرمی است. افراد جامعه هر روز کمتر متقاعد می‌شوند که بین اجرای نقش‌ها و و اقعیت زندگی برخی افراد مسئول شکاف وجود ندارد و اجراکنندگان نقش‌ها صادق و بی‌ریا هستند. اجرای دروغین افراد دارای پایگاه‌های قدرت برای جامعه نابشخودنی است. مسئله زمانی بغرنج می‌شود که افرادی معتقدند با خلوص تمام چیزها را انجام می‌دهند و بیان می‌کنند و مطابق با حقیقت و اعتقاد قلبی‌شان است اما سپس نشانه‌ای بر دروغین و کاذب‌بودن آن آشکار می‌شود یا زمانی که بازیگری قدرتمند در سیستم حکمرانی با بازنمایی و ارائه تصویری ایدئال می‌خواهد دیگران را هدایت و راهنمایی کند اما سپس معلوم می‌شود که آنچه از خود ارائه کرده است و آنچه واقعیت زندگی اوست، تضاد دارد.
زمامدارانی که دیگران را به اموری تشویق و از اموری نهی می‌کنند، سپس مشخص می‌شود که واقعیت زندگی او همان امور نهی‌شده است و به خاطر چنین فریب‌کاری، نه از جامعه عذرخواهی می‌کنند و نه از جایگاه‌شان کنار می‌روند (ممکن است از پستی به پست دیگر منتقل شوند) جامعه را ناامید می‌کنند. زمامدارانی که تصویری آرمانی از موقعیت و عملکرد خود به جامعه ارائه می‌کنند و مدام از مردم مطالبه دارند که چنین و چنان نکنند اما بعد مشخص می‌شود که خودشان چنین نکرده‌اند، بلکه چنان کرده‌اند، جامعه این حق را دارد که عملکردشان را بی‌اعتبار کند، زیرا آنها عامدانه کوشیده‌اند تصویر غلطی از خود ارائه دهند. مردم انتظار دارند بین تصویر و بازنمایی‌ای که مدیران از خود ارائه می‌کنند و واقعیت‌های زندگی‌شان تضاد زیادی وجود نداشته باشد و با ساز‌و‌کارهای مختلف دست به بازنمایی دروغین نزنند.