پیام آذری - بهرام مشیری، نویسنده و پژوهشگر تاریخ روز دوشنبه 19 آبان 1404 در سن 78 سالگی درگذشت.
بهرام مشیری، نویسنده و پژوهشگر تاریخ روز دوشنبه 19 آبان 1404 در سن 78 سالگی درگذشت. وی بر اثر خونریزی مغزی در بیمارستان هوگ ارواین در ایالت کالیفرنیا چشم از جهان فروبست.
او دهه ها با برنامه های تلویزیونی و پژوهش های تاریخی، به معرفی فرهنگ و هویت ایران پرداخت.
زندگی شخصی و تحصیلات
بهرام مشیری در دوم فروردین 1326 در خانواده ای فرهنگی در گلپایگان متولد شد. پدرش، عزت‌الله مشیری، از اهالی روستای دُر و مادرش از ایل بختیاری بود. تحصیل و فرهنگ از پایه های اصلی زندگی او بود و همین تربیت، مسیرش را به سوی پژوهش و تاریخ نگاری هدایت کرد.
او پس از اخذ دیپلم، مدتی در شهربانی فعالیت داشت اما علاقه به تحقیق و مطالعه باعث شد در سال 1974 میلادی برای ادامه تحصیل به آمریکا مهاجرت کند و مدرک فوق لیسانس خود را در رشته مهندسی شیمی و علم مواد بگیرد.
مسیر حرفه ای و فعالیت های رسانه ای
مشیری پس از اقامت در آمریکا، فعالیت رسانه ای خود را آغاز کرد. از سال 2002 میلادی، با اجرای برنامه‌ی «سرزمین جاوید» به یکی از چهره های شناخته شده میان فارسی زبانان خارج از کشور تبدیل شد.
او در این برنامه درباره موضوعات متنوعی از جمله تاریخ ایران، ادبیات، مذهب، فلسفه و جامعه سخن می‌گفت و تلاش داشت شناختی عمیق از ریشه های فرهنگی به مخاطبان منتقل کند. دیدگاه هایش اغلب آمیخته با نقد اجتماعی و نگاه خردگرایانه بود.
دیدگاه ها و دغدغه های فکری
مشیری با نگاهی پژوهشی و انتقادی، همواره در پی ترویج آزادی خواهی، روشنگری و عقل گرایی بود. او خرافه زدایی از ذهن جامعه را ضروری می‌دانست.
مواضع سیاسی و تاریخی
او کودتای 28 مرداد را یکی از تلخ ترین نقاط تاریخ ایران می‌دانست و آزادی خواهی محمد مصدق را ستایش می‌کرد. در عین حال، خود را وابسته به هیچ حزب یا جریان خاصی نمی‌دانست و همیشه بر استقلال فکری تأکید داشت.
از نگاه مشیری، انقلاب مشروطه سرآغاز حرکت مردم برای مشارکت و آزادی بود و باید بار دیگر روح آن در جامعه زنده شود.
علاقه به شاهنامه و ادبیات
خوانش و تحلیل شاهنامه یکی از ارکان برنامه های او بود. مشیری فردوسی را بزرگ ترین نگهبان زبان فارسی می‌دانست و می‌کوشید مفاهیم اخلاقی و تاریخی این اثر را به زبان ساده برای عموم شرح دهد.
او بر این باور بود که شاهنامه نه تنها اثر ادبی، بلکه سند هویت و فرهنگ ایرانی است و باید با دقت و احترام مطالعه شود.
حادثه سوءقصد و تهدید جانی
در یکی از برنامه های خود، از سوءقصدی که به جانش شد سخن گفت. او توضیح داد که پس از این حادثه، تحت حمایت اف بی آی و نهاد های امنیتی آمریکا قرار گرفت تا امنیتش حفظ شود.
آثار مکتوب بهرام مشیری
از مهم‌ترین آثار او می‌توان به دو کتاب اشاره کرد:
«نقدی بر چاپ های انتقادی شاهنامه و تصحیحی جدید از داستان رستم و سهراب» — تحلیلی از نسخه های مختلف شاهنامه.
او همچنین در کتاب «از آتن تا هیروشیما» به فیزیک اتمی و پیامد های انسانی فجایع هیروشیما و ناکازاکی پرداخت و با دیدی علمی و فلسفی، اثرات این رویدادها را بررسی کرد.
درگذشت بهرام مشیری
بهرام مشیری در روز یکشنبه، 19 آبان 1404 (9 نوامبر 2025) در بیمارستان هوگ ارواین در کالیفرنیا بر اثر خون ریزی مغزی در 78 سالگی چشم از جهان فروبست. میراث او در قالب آثار، گفت و گو ها و پژوهش های تاریخی اش همچنان در میان علاقه مندان به فرهنگ و اندیشه ایران زنده است.