پیام آذری - ایرنا / معاونت محیط طبیعی ادارهکل حفاظت محیطزیست و معاونت گردشگری ادارهکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان آذربایجان شرقی با صدور اطلاعیهای مشترک، بر ضرورت ارتقای فرهنگ سفرهای مسئولانه، رعایت ضوابط گردشگری پایدار و ممنوعیت ورود غیرمجاز وسایل نقلیه موتوری به عرصههای طبیعی حساس استان تأکید کردند.
در این اطلاعیه مشترک با اشاره به اهمیت حفاظت از محیطزیست و منابع طبیعی بهعنوان سرمایههای بیننسلی، بر لزوم نهادینهسازی فرهنگ سفر مسئولانه و توسعه گردشگری پایدار در پهنههای طبیعی استان تأکید شده است.
در این اطلاعیه آمده است: با توجه به شرایط حساس مراتع و جنگلهای آذربایجان شرقی ناشی از کاهش محسوس بارندگیها، تداوم خشکسالیهای پیاپی، و همزمانی با فصلهای زادآوری حیاتوحش و رویش پوشش گیاهی، هرگونه ورود و تردد موتورسیکلتها، خودروهای دو دیفرانسیل و سایر وسایل نقلیه موتوری بدون هماهنگی قبلی و اخذ مجوز قانونی، به مناطق چهارگانه تحت حفاظت شامل پارکهای ملی، پناهگاههای حیاتوحش، مناطق حفاظتشده و آثار طبیعی ملی، ممنوع است.
در اطلاعیه معاونت محیط طبیعی ادارهکل حفاظت محیطزیست و معاونت گردشگری ادارهکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان آذربایجان شرقی خاطرنشان شده است : اینگونه ترددها ضمن وارد آوردن آسیبهای جدی به خاک، پوشش گیاهی و زیستگاه گونههای جانوری، موجب افزایش احتمال وقوع آتشسوزیهای مرتعی و برهمزدن آرامش حیاتوحش بهویژه در دورههای حساس تولیدمثل میشود.
در این اطلاعیه تاکید شده است: این روند نگرانکننده، نهتنها آینده محیطزیست آذربایجان شرقی را با تهدید مواجه میسازد، بلکه کیفیت و استاندارد تجربه گردشگری طبیعتمحور و مسئولانه را نیز بهشدت کاهش میدهد.
در این اطلاعیه، از شهروندان، گردشگران و گروههای طبیعتگردی درخواست شده است با پرهیز جدی از ورود غیرمجاز به عرصههای طبیعی و رعایت قوانین و ضوابط حفاظتی، و همچنین هماهنگی قبلی با دستگاههای ذیربط در صورت نیاز به تردد یا فعالیتهای تخصصی، نقش مؤثری در صیانت از طبیعت ایفا کنند.
در اطلاعیه معاونت محیط طبیعی ادارهکل حفاظت محیطزیست و معاونت گردشگری ادارهکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان آذربایجان شرقی همچنین بر ضرورت استفاده از مسیرهای مجاز، برخوردار از زیرساختهای استاندارد، و توجه به ظرفیت برد محیطی مناطق طبیعی تأکید شده است.
در این اطلاعیه بهرهگیری از ظرفیتهای کانون جهانگردی و اتومبیلرانی استان در چارچوب برنامههای آموزشی و با اتکا به زیرساختهای ایمن و استاندارد، اقدامی مؤثر در جهت هدایت صحیح فعالیتهای گردشگری عنوان شده است.
در این اطلاعیه ضمن قدردانی از مشارکت ارزشمند مردم و دوستداران طبیعت در اطفای حریقها و اجرای برنامههای مشترک حفاظتی، از جمله سرشماری پستانداران حیاتوحش استان در آذرماه ۱۴۰۴، اظهار شده است: تحقق گردشگری پایدار تنها در سایه احترام به قوانین، رعایت آداب و رسوم جوامع محلی، حفاظت آگاهانه از محیطزیست و منابع طبیعی و نهادینهسازی فرهنگ سفر مسئولانه برای حفظ این سرمایههای طبیعی برای نسلهای آینده امکانپذیر خواهد بود.
آذربایجان شرقی دارای هشت منطقه تحت حفاظت محیط زیست از جمله منطقه حفاظت شده ارسباران و کیامکی، منطقه شکار ممنوع سهند و یکانات است.
ورود بی رویه وسایل نقلیه به مناطق حفاظتشده آذربایجان شرقی در سال های اخیر، مانند پارک ملی کیامکی، منطقه حفاظتشده ارسباران و تالابهای ارزشمندی چون قوریگل، پیامدهای زیانباری برای اکوسیستمهای شکننده این نواحی داشته است؛ این اقدام موجب تخریب خاک، فرسایش شدید زمین و نابودی پوشش گیاهی منحصربهفرد میشود. همچنین، سر و صدای ناشی از موتور وسایل نقلیه، آرامش طبیعی این مناطق را برهم زده و باعث ایجاد اختلال در رفتار طبیعی جانوران از جمله جفتگیری، تغذیه و جوجهآوری میشود؛ بسیاری از گونههای در معرض خطر این مناطق، مانند سیاه خروس ارسباران، مرال و پلنگ ایرانی که از نمادهای طبیعی آذربایجان شرقی هستند، به دلیل تخریب زیستگاه و اضطراب ناشی از حضور انسان و وسایل نقلیه، با خطر جدی روبهرو شدهاند.
این تخریب گسترده، اعتراض شدید گروههای دوستدار محیط زیست و جوامع محلی را در پی داشته است. فعالان محیط زیست در تبریز و دیگر شهرهای استان با انتشار بیانیه و نامهنگاری با مسئولان استانی و ملی، بر لزوم اجرای کامل قوانین منع تردد خودرو در مناطق تحت حفاظت تأکید کردهاند. آنان استدلال میکنند که این مناطق به عنوان میراث طبیعی ملی و ذخیرهگاههای تنوع زیستی، نیازمند حفاظتی جدی هستند و ورود وسایل نقلیه، چه به قصد تفریح غیرمجاز و چه تحت عنوان پروژههای توسعهای بدون ارزیابی زیستمحیطی، تهدیدی جبرانناپذیر برای نسلهای آینده به شمار میرود. این گروهها خواستار تقویت گشتهای محیطبانی، افزایش آگاهی عمومی و برخورد قضایی با متخلفان هستند.
حفاظت از این مناطق نه تنها یک ضرورت زیست محیطی، بلکه پاسداری از هویت طبیعی و سرمایههای اکوتوریستی استان آذربایجان شرقی است. نابودی این اکوسیستمها به معنای از دست دادن خدمات ارزشمندی مانند تأمین آب، حفظ خاک و تنظیم آب و هوا برای کل منطقه است. بنابراین، تداوم مطالبه عمومی و همراهی دستگاههای قضایی و اجرایی برای صیانت از این گنجینههای طبیعی در برابر تخریب ناشی از تردد وسایل نقلیه، اقدامی حیاتی و فوری محسوب می شود.
بازار ![]()