بزرگنمايي:

پیام آذری- آذربایجان غربی در سه حوزه آبریز ارس، آبریز مرزی غرب و دریاچه ارومیه قرار دارد که افزایش بی رویه استفاده از آب‌های زیرزمینی موجب افت آبخوان‌ها و سفره‌های آب زیرزمینی شده است.

آذربایجان غربی از استان‌های پرآب کشور بود که این روزها هیچ اثری از آن وجود ندارد، حتی وضع بدتر هم شده و کمبود آب به سفره‌های زیرزمینی این استان به ویژه در منطقه شمال رسیده و نوعی مرگ پنهان برای زمین در این استان اتفاق افتاده است.

با کاهش بارندگی‌ها و همچنین موضوع و معضل دریاچه ارومیه، مدیریت آب‌های سطحی برای اختصاص حق آبه دریاچه و همچنین بخش کشاورزی ضروری است تا کشاورزان کمتر به حفر چاه روی آورند که در آن صورت، می‌توان با بهبود وضعیت سفره‌های زیرزمینی، از تداوم بروز پدیده فرونشست جلوگیری کرد و چه بسا سفره‌های زیرزمینی را روز به روز بالاتر آورد.

سالانه 36 میلیون مترمکعب در آذربایجان غربی کسری مخزن آب داریم

معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی در این زمینه  گفت: سالانه در استان 36 میلیون مترمکعب کسوری مخزن آب داریم که این میزان در سال زراعی 1400، 1401 این عدد 116 میلیون متر مکعب شده و نشان دهنده این نکته مهم است که مصرف بی رویه آب‌های زیر زمینی در سال‌های اخیر رشد زیادی پیدا کرده که باید از این موضوع جلوگیری شود.

محمد اشرفی با اشاره به این که 37 هزار و 630 حلقه چاه مجاز دارای پروانه بهره برداری در آذربایجان غربی وجود دارد که 89 درصد معادل 33 هزار و 365 حلقه از این تعداد چاه در بخش کشاورزی مصرف می‌شود گفت: تا پایان سال گذشته در استان بیش از 9 هزار و 250 مورد نصب کنتور انجام شده است که امسال نیز 214 دستگاه کنتور روی چاه‌های استان نصب شده است.

وی با بیان اینکه اما 34 هزار حلقه چاه غیر مجاز نیز بعد از سال 1385 حفاری شده اند که جز اولویت‌های شرکت آب منطقه‌ای استان برای برخورد و انسداد قرار دارند، افزود: 26 هزار و 500 حلقه چاه وجود دارد که تاریخ حفر و بهره برداری آن‌ها به قبل از سال 1385 باز می‌گردد که آن‌ها مشمول قانون تعیین و تکلیف چاه‌های فاقد پروانه می‌شوند و به شرط ضرر نرساندن به منابع مجاور و اجرای آبیاری تحت فشار و نصب کنتور به آن‌ها پروانه بهره برداری تعلق می‌گیرد.

اشرفی با بیان این که سال 1394 که شروع طرح احیا و تعادل بخشی است تا پایان سال 1400 در استان 6 هزار و 269 حلقه چاه با حجم صرفه جویی 85 میلیون متر مکعب مسدود شده اند افزود: در شش ماهه نخست سال جاری نیز بیش از 307 حلقه چاه غیر مجاز با صرفه جویی آب بیش از 2 میلیون متر مکعب پر و مسدود شده است.

انسداد 6 هزار حلقه چاه غیرمجاز در حاشیه دریاچه ارومیه و آذربایجان غربی

معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی با اشاره به اجرای طرح انسداد چاه‌های غیرمجاز در استان از سال 1394 گفت: در این مدت، 6 هزار و 269 حلقه چاه غیرمجاز در شهرستان‌های مختلف مسدود شده است.

اشرفی عنوان کرد: از این تعداد، پنج هزار و 336 حلقه چاه غیرمجاز در حوضه انسداد 6 هزار حلقه چاه غیرمجاز آبریز دریاچه ارومیه بوده که در این مدت مسدود و مسلوب المنفعه شده است.

وی اضافه کرد: میزان ذخیره آب صورت گرفته از این اقدام در آذربایجان غربی طی حدود هفت سال، نزدیک به 85 میلیون مترمکعب در استان و 66 میلیون مترمکعب در حوضه آبریز دریاچه ارومیه بوده است.

به گفته وی، در امسال هم، 307 حلقه چاه غیرمجاز از چرخه مصرف خارج شد که از این تعداد، 281 حلقه در حوضه آبریز دریاچه ارومیه قرار داشت.

معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی همچنین از نصب کنتور به 9 هزار و 251 چاه در استان خبر داد و ادامه داد: از این تعداد، 214 حلقه در سال جاری صورت گرفته است.

استقرار 60 اکیپ صحرایی برای بازرسی از منابع آب آذربایجان غربی

اشرفی اظهار کرد: از کل کنتورهایی که بر سر چاه در آذربایجان غربی نصب شده، هفت هزار و 154 مورد در حوضه آبریز دریاچه ارومیه بوده و بیشترین تعداد نصب کنتور هم مربوط به سال گذشته با 314 دستگاه اختصاص دارد.

وی یکی دیگر از اقدامات صورت گرفته در راستای جلوگیری از مصرف نامتعارف آب به ویژه آب‌های زیرزمینی را توقیف دستگاه‌های حفاری عنوان کرد و گفت: از ابتدای اجرای این طرح تاکنون، 410 دستگاه حفاری در کل استان توقیف شده که 345 مورد مربوط به حوضه دریاچه ارومیه بوده و بیشترین تعداد هم به شهرستان ارومیه با 185 دستگاه اختصاص داشته است.

اشرفی از استقرار و تقویت اکیپ‌های گشت و بازرسی از منابع آب در استان خبر داد و گفت: در این راستا امسال به تعداد 60 اکیپ صحرایی در سطح استان که 50 اکیپ آن در حوضه آبریز دریاچه ارومیه فعالیت داشته اند مستقر شده اند.

نگاه یک جانبه به توسعه کشاورزی و عدم رعایت الگوی مصرف از جانب متولیان امر کشاورزی از عوامل اصلی بروز پدیده نامطلوب افت ادامه دار در سطح آبخوان‌های استان محسوب می‌شود که با توجه به نقش تعیین کننده آب زیرزمینی در تأمین آب مورد نیاز برای مصارف مختلف از جمله شرب و کشاورزی در مناطق مختلف روستایی و همچنین تأمین آب بخش صنعت، اهمیت حفظ و نگهداری از منابع آب زیر زمینی و جلوگیری از برداشت‌های غیر مجاز را دو چندان می‌کند.

دلیل اصلی کسری آبخوان کاهش بارش‌های آسمانی و عدم تغذیه مناسب منابع آب زیرزمینی، چاه‌های غیرمجاز و اضافه برداشت از منابع آب زیرزمینی بوده است، در راستای چاره‌اندیشی برای کنترل افت و کسری مخزن حادث شده در آبخوان‌ها، با تعریف طرح تعادل بخشی، تغذیه مصنوعی و پخش سیلاب برنامه‌های خود در زمینه بهبود وضعیت منابع آب زیرزمینی را از سال‌های قبل آغاز نموده‌ایم لذا برخورد با چاه‌های غیر مجاز در رأس فعالیت‌های همکاران شرکت آب منطقه‌ای قرار گیرد.