بزرگنمايي:

پیام آذری - سرپرست هیأت باستان‌شناسی در اشنویه اظهار کرد: نتایج کاوش تپه کهنه صوفیان به شناسائی محوطه‌ای از دوران مس وسنگ قدیم (فرهنگ دالما) در منطقه مرتفع شمال غرب ایران منجر شد که با توجه به نتایج کاوش، به نظر می‌رسد این تپه به دانسته‌های ما از فرهنگ هزاره پنجم قبل از میلاد بیفزاید.
مهناز شریفی گفت: تپه کهنه صوفیان شامل دو تپه I و II است؛ تپه کهنه صوفیان I مربوط به 7000 سال پیش و متعلق به فرهنگ دالما یا مس و سنگ قدیم است.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
او با بیان‌اینکه صوفیان یکی از مراکز مهم هزاره پنجم ق. م در دشت اشنویه است تصریح‌کرد: نتایج کاوش تپه صوفیان نشان می‌دهد که صوفیان از محوطه‌های ارزشمند حوضه جنوب دریاچه ارومیه بوده و به عنوان یک محوطه کلیدی در شمال غرب و یک استقرار مهم از دوره مس و سنگ قدیم مطرح است که فاصله زیادی با تپه دالما ندارد، معهذا تغییراتی در این سنت فرهنگی در کاوش مشاهده شد.
این باستان‌شناس افزود: اهداف پروژه کاوش کهنه صوفیان علاوه بر نجات بخشی سد چپرآباد، بررسی فاز شکل‌گیری فرهنگ دالما و پیزدلی در دشت اشنویه و بررسی چگونگی نحوه انتقال، بررسی سنت‌های فرهنگی حسنلوی IX (9) در حوزه شمال غرب بر اساس نویافته‌های باستان‌شناسی و بررسی تعاملات فرهنگی ساکنان منطقه، با مناطق همجوار و بررسی بافت معماری کهنه صوفیان است.
سرپرست هیأت باستان‌شناسی گفت: در این کاوش تلاش شد تا با مطالعه یافته‌ها به وضعیت روشن‌تری از افق فرهنگی مس و سنگ قدیم (فرهنگ دالما) در شمال غرب ایران دست یابیم.
او خاطرنشان‌کرد: نتایج اولیه کاوش، بیانگر بقایای معماری مستحکم و دائمی و نشان دهنده این نکته است که از صوفیان برای استقرار دائم استفاده شده و این مساله از این حیث قابل توجه است، چرا که پیش از این اکثر محوطه‌های هزاره پنجم ق. م دارای معماری ضعیفی بوده‌اند.
شریفی افزود: همچنین در این کاوش سفال دالما و گونه پیزدلی (BOB) همزمان و تواماٌ بدست آمده که نشانگر همپوشانی دو فرهنگ دالما و پیزدلی است و نخستین بار در کاوش صوفیان همزمانی این دو فرهنگ، در لایه‌های برجا و در نهشتی ضخیم بدست آمده است.
او با بیان‌اینکه در صوفیان آثار معماری خشتی مستحکمی بدست آمد که دارای پی‌سازی سنگی است و این مساله برای نخستین بار در این تپه مشاهده شده گفت: با عنایت به این نکته که بسترسازی سنگی زیر فضای خشتی تاکنون در نقطه دیگر گزارش نشده لذا این امر بر اهمیت این تپه می‌افزاید.
سرپرست هیأت باستان‌شناسی تصریح‌کرد: در داخل فضای معماری خمره‌های سفالین بدست آمد که به روش سبدی ساخته شده‌اند که ساخت این سنت سفالین از مختصات فرهنگ حاجی فیروز (دوره نوسنگی جدید) و این امر موید این نکته است که فرهنگ دالما خود تداوم فرهنگ حاجی فیروز و آن ادامه فرهنگ حسوناست.
شریفی با اشاره به اینکه در این کاوش یک سکوی خشتی بدست آمد افزود: نکته بسیار مهم دیگر در این کاوش کشف سازه‌ای (احتمالا کوره، یا سازه حرارتی) است که این ساختار نیز در نوع خود بینظیر بوده و تاکنون در محوطه‌های همزمان گزارش نشده است.
او با بیان‌اینکه در کاوش صوفیان در فضا‌های مسکونی، 5 تدفین خمره‌ای مربوط به نوزادان شناسایی شدگفت: در محوطه‌های هزاره پنجم ق. م رسم تدفین نوزادان در خمره‌ها و قراردادن آن در فضای مسکونی رایج بوده است؛ تدفین کودکان در خمره‌ها یا کاسه‌های بزرگ در مناطق وسیعی از قفقاز (Helving 2012:207) رواج داشته و نمونه مشابه آن در Alchan tepe قفقاز همچنین درتپه گارا و (Tobler 1950) Tepe Gawra: XI-VIII، در قفقاز جنوبی (Ovcular Tepesi) (Marro et al,2011:70)، Alchan tepe (Akhundov,2011:232)، و لیلا تپه قفقاز Leyla tepe (Narimanov et al 2007) نیز گزارش شده است.
شریفی افزود: در ایران نمونه‌های این گونه تدفینی در خود دالما تپه و سپس در دوره مس و سنگ جدید در گردآشوان در دشت پیرانشهر توسط نگارنده گزارش شده است.
او از دیگر نکات مهم در این کاوش را کشف خمره‌هایی دانست که کاربری آبریز یا قیف را داشته‌اند که این گونه‌های سفالین نیز در نقاط دیگر در کاوش‌های باستان‌شناسی گزارش نشده است.
این باستان‌شناس با بیان‌اینکه در مجموع نتایج کاوش تپه کهنه صوفیان منجر به شناسائی محوطه‌ای از دوران مس وسنگ قدیم (فرهنگ دالما) در منطقه مرتفع شمال غرب ایران شد تصریح‌کرد: مواد فرهنگی صوفیان نشان داد که ساکنان آن‌ها با مناطق دورتر در ارتباط بوده‌اند، شواهد ابسیدین‌ها بر این امر صحه می‌گذارد.
سرپرست هیأت باستان‌شناسی گفت: در این محوطه طی کاوش‌های باستان‌شناسی بیش از سه متر و نیم انباشت از فاز هزاره پنجم ق. م شناسائی شد و با عنایت به نتایج کاوش تپه کهنه صوفیان به نظر می‌رسد این تپه در دانسته‌های ما از فرهنگ هزاره پنجم ق. م بیفزاید.
او در پایان خاطرنشان‌کرد: همچنین در تپه کهنه صوفیان II گورستانی از عصر مفرغ شناسایی شد که دارای گور‌های کلان سنگی بوده‌اند.
باشگاه خبرنگاران جوان آذربایجان غربی ارومیه