بزرگنمايي:

پیام آذری - به گزارش اکوفارس؛‌ «کامیون‌های پر از پیاز جلوی بازارها صف کشیده‌اند، اما خریدار نیست» برخی مجبور شدند زمین‌هایشان را رها کنند، یک پیازکار کرمانی می‌گوید.
برخی کشاورزان می‌گویند حاضرند محصول را رایگان بدهند تا هزینه حمل‌ونقل نپردازند. فروش کیلویی هزار تومان هم مشتری ندارد، در حالی‌که در شهرهای بزرگ همان پیاز تا کیلویی 20 هزار تومان به فروش می‌رسد.
این بحران فقط درباره پیاز نیست. پیش از این نیز گوجه، سیب‌زمینی و هندوانه دچار سرنوشت مشابهی شده‌اند. وزارت جهاد کشاورزی طی یک دهه گذشته نتوانسته نسخه‌ای عملیاتی از «الگوی کشت» ارائه دهد که به کنترل عرضه و تقاضا کمک کند. کشاورزان همچنان بدون برنامه می‌کارند و بدون بازار برداشت می‌کنند.
وزارت جهاد کشاورزی می‌گوید که به دلیل عدم تخصیص بودجه از سوی دولت، نمی‌تواند سیاست تشویقی مؤثری برای کشاورزان برای اجرای برنامه‌های الگوی کشت اعمال کند. در این میان واسطه‌گری در ایران با ضعف نظارت و نبود شفافیت همراه است. دلالان اغلب محصول را به بهای بسیار ناچیز از کشاورز می‌خرند و با قیمت‌های چند برابری به بازار عرضه می‌کنند. در کشورهایی مانند هند و برزیل، با راه‌اندازی بازارهای مستقیم (مانند eNAM در هند)، کشاورزان توانستند تا 35 درصد سود بیشتری از محصولات خود به دست آورند. سعید مرادی، کارشناس بازار کشاورزی، می‌گوید، واسطه‌گری فعلی هرچند بی‌نقص نیست، اما تنها مسیر موجود برای توزیع محصولات در غیاب زیرساخت‌های دیجیتال و شبکه حمل‌ونقل منسجم است. حذف آن بدون جایگزین، بحران توزیع ایجاد می‌کند.»
در مقابل زهرا حاتمی، پژوهشگر اقتصاد کشاورزی، معتقد است که واسطه‌گری بی‌قاعده، بزرگ‌ترین ضربه را به تولید می‌زند. در کشورهای موفق، با ایجاد بازارهای دیجیتال و تعاونی‌های فروش، کشاورزان صاحب سود واقعی شدند و فساد اقتصادی کاهش یافت.»
استفاده از استارتاپ‌های بازاررسانی دیجیتال و ایجاد سامانه ملی خرید و توزیع محصولات کشاورزی شیوه‌ای است که در کشورهای جنوب شرق آسیا برای کنترل دلالی استفاده می‌شود.
ایجاد تعاونی‌های فروش محصولات در هند و برزیل هم تعداد واسطه‌ها را به طور چشمگیری کاهش داده است.
* فارس