پیام آذری - ایران /متن پیش رو در ایران منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
محمدجواد ظریف در اختتامیه همایش ایران معاصر با اشاره به تحولات ماه‌های اخیر در کشور و تاثیر ایستادگی ملی در جنگ 12 روزه بر محاسبات آمریکا و رژیم صهیونیستی گفت: آنها شکست خوردند چرا که ایران با وجود دشواری‌ها، همچنان استوار ایستاده و دشمن نتوانست به اهداف خود برسد او تاکید کرد ایران تسلیم نمی‌شود، توان علمی و هسته‌ای‌اش پابرجاست و راه منطقی، توافق و تعامل منطقه‌ای برای حفظ این ظرفیت در مسیر صلح‌آمیز است.
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه پیشین ایران، در اختتامیه چهارمین همایش بین‌المللی مطالعات ایران معاصر، با اشاره به تجاوز اسرائیل با حمایت آمریکا، تأکید کرد که ایران با وجود دشواری‌ها، همچنان استوار ایستاده و دشمن نتوانست به اهداف خود برسد.
وی تأکید کرد که حتی در حالی که ایران در میانه گفت‌وگوهای خود با آمریکا بود، اسرائیل نتوانست به نتایج موردنظرش برسد و در نهایت طرف مقابل بود که پیشنهاد آتش‌بس را مطرح کرد، نه ایران.
جنایت جنگی آمریکا و اسرائیل در جنگ 12 روزه
وزیر خارجه پیشین ایران افزود که کشتن فرماندهان نظامی خارج از میدان جنگ جنایت محسوب می‌شود و اسرائیل امید داشت ایران واکنشی نشان ندهد، اما کشور ظرف 17–18 ساعت توانست خود را بازیابی کرده و پاسخ دفاعی بدهد. وی یادآور شد که قدرت ایران تنها در سانتریفیوژها یا مواد هسته‌ای نیست، بلکه در علم، فناوری و دانش متخصصان ایرانی است که قابل نابودی نیست. حتی اگر تمام زیرساخت‌ها و مواد هسته‌ای از بین برود، دانش و توان علمی ایران باقی خواهد ماند.
ظریف تأکید کرد که برای آمریکا منطقی‌تر و راهبردی‌تر است که با ایران وارد توافق شود تا اطمینان حاصل کند این توانمندی در مسیر صلح‌آمیز باقی می‌ماند.
بازار ![]()
مردم ایران هرگز دستور و تهدید را نمی‌پذیرند
ظریف در این سخنرانی گفت: «من در ایالات متحده تحت دو نوع تحریم قرار دارم، بنابراین مطمئنم که رئیس‌جمهوری ترامپ به دنبال مشورت با من نخواهد بود! اما اگر روزی چنین فرصتی پیش می‌آمد، به او می‌گفتم بهترین راه، رسیدن به توافقی با ایران است تا این فناوری صلح‌آمیز و شفاف باقی بماند. زیرا مردم ایران هرگز دستور و تهدید را نمی‌پذیرند. همان‌طور که در زمان مذاکرات هسته‌ای گفتم، «هرگز یک ایرانی را تهدید نکنید»، هرگز ایرانیان را تحقیر نکنید. ایرانیان هرگز تسلیم نشده‌اند. ما مورد تهاجم و اشغال قرار گرفته‌ایم، اما همواره ملتی مستقل باقی مانده‌ایم قدیمی‌ترین ملت پیوسته جهان».
او ادامه داد: «ما عرب نشده‌ایم هرچند هیچ دشمنی‌ای با اعراب نداریم اما فرهنگ و تمدن خود را حفظ کرده‌ایم. اسلام با ما ماند، اما فرهنگ ما را از ما نگرفت. ما از نظر ذهنی نیز مغلوب نشدیم؛ بلکه آنها بودند که ایرانی شدند و فرهنگ ما را پذیرفتند».
ظریف افزود: «اگر کسی گمان کند می‌تواند اراده ما را در هم بشکند یا ما را به تسلیم کامل وادار کند سخت در اشتباه است. اما آنها می‌توانند با ایران به تفاهم برسند تا این مسیر در چهارچوبی صلح‌آمیز و شفاف ادامه یابد».
او درباره نقش مردم ایران گفت: «دومین درسی که می‌توان گرفت این است که جنگ را نباید فقط بر اساس شمار تلفات سنجید، بلکه باید نتایج واقعی را در نظر گرفت. متجاوزین به اهداف خود نرسیدند، زیرا مردم ایران برخلاف انتظار عمل کردند. مردم ایران، بزرگ‌ترین عامل بازدارندگی ما هستند، زنده، پویا و آماده دفاع از کشورشان‌اند. ایران اراده و توان پاسخگویی دارد؛ ایرانیان متحدند و می‌توانند از خود دفاع کنند».
ظریف اضافه کرد: «من جنگ‌طلب نیستم و از جنگ خوشحال نمی‌شوم، اما ایران تنها کشور منطقه است که توانسته به اسرائیل آسیب مستقیم وارد کند. در ایران، 22 استان صدای گلوله نشنیدند، اما در اسرائیل تقریباً هیچ‌کس از صدای موشک‌ها در امان نبود. در ایران، در بسیاری مناطق پناهگاه عمومی وجود ندارد، اما مردم اسرائیل ساعت‌ها در پناهگاه ماندند. من خودم در تهران، در خانه و دفترم ماندم».
به کارگیری خرد جمعی برای پرهیز از تکرار اشتباهات
ظریف در بخش دیگر سخنان خود با مقایسه بودجه دفاعی آمریکا و ایران گفت: «یک ابرقدرت، یک قدرت هسته‌ای که سالانه 800 میلیارد دلار برای ماشین جنگی خود هزینه می‌کند، نتوانست کشوری را که کمتر از 10 میلیارد دلار برای دفاع هزینه می‌کند، تحقیر کند.
آمریکا تمام نیروهایش را از پایگاه‌های اطراف ایران تخلیه کرد این تحقیر بزرگ‌ترین قدرت هسته‌ای جهان است که چنین وضعیتی را می‌پذیرد.»
او ادامه داد: «دو نتیجه روشن وجود دارد: اول، فناوری هسته‌ای ایران قابل نابودی نیست و باید درباره‌اش به تفاهم رسید؛ دوم، ایران توان و اراده حمله به ایالات متحده و اسرائیل را دارد. بنابراین باید اندیشید آیا می‌توان آینده‌ای بهتر ساخت که اشتباهات گذشته تکرار نشوند.»
ظریف همچنین گفت: «من نمی‌گویم فقط آمریکا اشتباه کرده است؛ ما نیز اشتباهاتی داشته‌ایم. اما آیا می‌توان آینده‌ای متفاوت داشت؟ باید از خرد جمعی خود بهره بگیریم تا اشتباهات گذشته را بشناسیم و از آنها رها شویم. امروز برخی از «هوش مصنوعی» به عنوان «هوش پیشرفته» یاد می‌کنند، اما هیچ چیز پیشرفته‌تر از ذهن انسان نیست. باید از «آینده‌ای پیش‌فرض بر پایه اشتباهات گذشته» به سوی «آینده‌ای خلق شده بر اساس امکانات و ظرفیت‌های واقعی» حرکت کنیم.»
ایران نه تسلیم می‌شود نه عقب‌نشینی می‌کند
باید از پارادایم تهدید، به پارادایم امکانات گذر کنیم. جهان بر اساس ترس و تهدید رشد نمی‌کند. نه ملت ما، نه منطقه‌مان و نه جهان از الگوی تهدید سودی نخواهد برد. باید به سوی الگوی «امکان‌ها» حرکت کنیم.
اگر بخواهیم درباره امکان‌ها صحبت کنیم؛ باید بگویم امکان‌های متصور برای آمریکا، آن است که این واقعیت را درک کنند که ایران نه تسلیم می‌شود، نه عقب‌نشینی می‌کند، و توانمندی هسته‌ای‌اش هم پابرجاست. آنها باید این واقعیت را بپذیرند و با ایران وارد تعامل شوند تا این توان در مسیر صلح‌آمیز بماند.
مردم خود را «امکان» بدانیم
اما برای ایران، امکان‌های ما از مردم‌مان آغاز می‌شود. باید مردم خود را نه تهدید، بلکه «امکان» بدانیم. در این صورت، شهروندان، اینترنت، زنان و نسل زد همه به چشم فرصت دیده خواهند شد، نه تهدید. زیرا همان‌طور که از رهبری تا فرماندهان نظامی اذعان کردند، آنچه اسرائیل را شکست داد، مردم ایران بودند. موشک‌های ما بسیار مهم هستند اما این مردم بودند که توهم اسرائیل را فرو ریختند. پس باید این امکان را تقویت کنیم. اول باید آن را شناسایی کنیم تا بتوانیم آن را پرورش دهیم.
دوم، هرچند باید از پارادایم تهدید به پارادایم امکان گذر کنیم، این به معنای فراموشی تهدیدها نیست. باید توان دفاعی خود را تقویت کنیم. ایران هنوز کمتر از هر کشور منطقه برای دفاع هزینه می‌کند و نیاز داریم سرمایه‌گذاری بیشتری در این بخش انجام دهیم، البته در چهارچوب محدودیت‌های موجود. البته دیگر کشورهای منطقه نیز باید هزینه‌های نظامی خود را محدود کنند. آمریکا به جای افتخار به ارسال «تجهیزات نظامی زیبا» به خاورمیانه، باید از فرستادن ابزارهای کشتار دست بردارد و به توسعه واقعی منطقه بیندیشد. بنابراین ما باید سه امکان را تقویت کنیم:
1. مردم خود به عنوان بزرگ‌ترین سرمایه و امکان.
2. توان دفاعی کشور.
3. روابط خود با کشورهای منطقه.
همسایگان تهدید نیستند
ظریف در ادامه سخنرانی گفت: «من معتقدم منطقه ما بزرگ‌ترین امکان ماست. نباید همسایگان‌مان را تهدید بدانیم، هرچند گلایه‌های بسیاری داریم. همسایگان عرب ما در زمان جنگ از صدام حمایت کردند، اما نباید اسیر گذشته بمانیم. باید روابط خوب با همه همسایگان برقرار کنیم.»
او افزود: «در گذشته با روسیه اختلاف داشتیم، اما روسیه همسایه‌ای مهم است. هرگونه «فوبیا» نسبت به شرق یا غرب خطرناک است و شیفتگی به هر دو هم همین‌قدر خطرناک است. ما ایرانی هستیم - نه شرق‌گرا، نه غرب‌گرا - بلکه ایران‌گرا هستیم. روابط ما با همسایگان باید آینده‌نگر باشد و از گذشته عبور کنیم.»
ظریف با نقل قول از نلسون ماندلا گفت: «ما گذشته را فراموش نمی‌کنیم، اما از آن عبور می‌کنیم تا بتوانیم فرصت‌های آینده را ببینیم.»
او ادامه داد: «نسبت به برخی رفتارهای منطقه‌ای گلایه داریم، اما این نباید مانع برقراری روابط کیفی با همسایگان شود. این روابط باید بر پایه احترام متقابل، عدم مداخله، حفظ تمامیت ارضی و همکاری منطقه‌ای باشد.»
ظریف سپس به ایده‌های منطقه‌ای اشاره کرد: «من و یکی از همکارانم ایده‌ای به نام «مناره» برای شبکه همکاری هسته‌ای منطقه‌ای مطرح کردیم. اخیراً مشابه آن توسط ارنست مونیز، وزیر انرژی پیشین آمریکا، منتشر شد. همچنین باید درباره ایجاد «انجمن گفت‌وگوی مسلمانان غرب آسیا» بیندیشیم. باید دشمنی را به دوستی تبدیل کنیم، زیرا از دوستی می‌توانیم اندوخته‌های فراوان به‌دست آوریم.»
در پایان، ظریف تأکید کرد: «منطقه ما آینده ماست و باید آن را بر پایه فرصت‌ها بنا کنیم، نه تهدیدها. نباید در زندان گذشته بمانیم، زیرا گذشته نمی‌تواند هزینه‌ها را جبران کند. باید از گذشته عبور کنیم تا پیشرفت کنیم و عزت خود را حفظ کنیم.»
آمریکا هزینه حمله به ایران را می دهد
وزیر اسبق خارجه کشورمان در بخش پایانی سخنان خود گفت: «رهبر انقلاب فرمودند: «دوران بزن دررو تمام شده است.»
ایران نشان داده است که حتی اگر آمریکا حمله کند، باید آماده پاسخ باشد و هزینه را بپردازد.
باید از این وضعیت نه به‌عنوان زندان، بلکه به‌عنوان سکویی برای گفت‌وگو و تعامل جامع با جامعه جهانی استفاده کنیم تا از خطای محاسباتی دوباره آنها در آینده جلوگیری شود. ما می‌دانیم که آمریکا دچار خطای محاسباتی شد، اما این خطا برای ما هم هزینه دارد. ما بهترین فرماندهان و دانشمندان‌مان را از دست دادیم. بنابراین، باید با اعتمادبه‌نفس و آگاهی از توان و حمایت مردم‌مان، از تکرار این خطاها پیشگیری کنیم. هیچ کس در هیچ مذاکره‌ای نمی‌تواند به ما چیزی را تحمیل و دیکته کند؛ همان‌طور که در گذشته نتوانستند، در آینده هم نخواهند توانست.
پس نکته چهارم این است: به‌جای اسارت در گذشته، به توان خود و پشتیبانی مردم‌مان تکیه کنیم تا با جامعه جهانی در تعامل باشیم. ما می‌دانیم نیت آنها خیر نیست، اما می‌خواهیم از آسیب جلوگیری کنیم، هم از آسیب به خودمان و هم از آسیب به آنها. آنها نباید در توهمات خود زندانی بمانند.
این درسی است که می‌توان از دوازده روز تجاوز و مقاومت مقدس مردم ایران گرفت، درسی که آمریکا و جهان باید بیاموزند: ایران هرگز به زانو درنمی‌آید.