بزرگنمايي:

پیام آذری - وزیر آموزش و پرورش در دیدار معلمان با رهبر انقلاب، با ارائه گزارش جامعی، عملکرد آموزش و پرورش را تشریح کرد.

به گزارش مرکز اطلاع رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش،علیرضا کاظمی، وزیر آموزش و پرورش صبح امروز 27 اردیبهشت ماه در دیدار معلمان با رهبر انقلاب، با ارائه گزارش جامعی، عملکرد آموزش و پرورش را تشریح کرد، متن این گزارش به شرح زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم
با عرض سلام و ادب محضر رهبر فرزانۀ انقلاب اسلامی ایران
در این محفل مقدس و نورانی که به پاسداشتِ علم و علم‌آموزی و مقام رفیع معلم برگزار شده است، نام و یاد علامۀ فرزانه، شهید مرتضی مطهری و بیش از 40 هزار دانش‌آموز و معلم شهید را گرامی می‌داریم و سلام و صلوات و درود می‌فرستیم به ارواح طیبۀ شهدا، امام شهدا، و ادای احترام می‌کنیم به معلمان الگو و اسوه، دولتمردان معلم؛ شهیدان رجایی و باهنر، شهدای خدمت به‌ویژه شهید رئیسی عزیز و همۀ معلمان و اساتید گرانقدر کشورمان و نیز همۀ معلمانی که در جبهۀ مقاومت و در خط مقدم مبارزه با استکبار، در سرزمین‌های غزه و لبنان، درس مقاومت، ظلم‌ستیزی و استکبارستیزی تدریس می‌کنند.
اینجانب به نمایندگی از مجموعۀ فهیم و فرهیختۀ معلمان، اساتید دانشگاه‌های فرهنگیان و شهید رجائی، مدیران و دست‌اندرکاران آموزش و پرورشِ کشور، و حاضرین این نشست شریف، از فرصتی که مبذول فرموده‌اید، صمیمانه تشکر می‌نمایم و قدردان حمایت‌ها و هدایت‌های حضرتعالی بوده و خواهیم بود.
ما توصیه‌ها و مطالبات همیشگی حضرتعالی مبنی بر اهمیت جایگاه رفیع آموزش‌و‌پرورش، وجه تمدن‌ساز آن و نقش آن در تربیت منابع انسانی، اهتمام به تربیت معلم، توجه به فعالیت‌های پرورشی و فرهنگی، اجرایی‌سازی سند تحول بنیادین، تربیت اوان کودکی، تحول در برنامۀ درسی متناسب با نیاز جامعه و علم نافع، عدالت و نصیب برابر آموزشی و مسألۀ مراقبت از نفوذ در آموزش و پرورش را، نصب‌العین خود قرار داده و تلاش کرده‌ایم در همین مسیر اقدامات تحول‌آفرینی را برنامه‌ ریزی و اجرا نماییم.
ما مأموریت‌ اساسی و اصلی خود را براساس مبانی دینی و سیاست‌های تحولی ابلاغی، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و به مصداق آیۀ شریفۀ «یُزَکّیهِم وَ یُعَلِّمُهُمُ الکِتابَ وَ الحِکمَه» و با هدف تربیتِ انسان تمام ساحتی و دستیابی فرزندان عزیز این سرزمینِ پرافتخار به برخورداری از مراتبی از حیات طیبه بر دو حوزه متمرکز نموده‌ایم:
حوزۀ اول؛ تحول در یادگیری و یاددهی و تلاش برای انتقال، تکوین و تعالی ارزش‌ها، باورها و تقویت هویت ملی و دینی
حوزۀ دوم؛ انتقال علم و دانش و ارتقاء شایستگی‌های دانش‌آموزان در تمامی حوزه‌های علمی، مهارتی و ارتقاء کیفیت مدارس دولتی
شایان ذکر است در 46 سال حیاتِ مبارک، و عزتمندانۀ انقلاب اسلامی و در دولت‌های پیشین، گام‌های بلندی در توسعۀ دسترسی به آموزش با پوشش نزدیک به 99 درصد در بدو ورود، بهبود سرانۀ فضاهای آموزشی، توزیع عادلانۀ فرصت‌های آموزشی، کاهش بی‌نظیر نرخ بی‌سوادی، کاستن از فاصله‌های قومیتی، جنسیتی و منطقه‌ای در دسترسی به این فرصت‌ها، سازمان دادن حرکت علمی و تربیتی برای ارتقاء جایگاه ایران عزیز در عرصۀ بین‌المللی، انتقال ارزش‌ها و باورهای دینی و انقلابی به نسل نو، کسب رتبه‌های بالاو مدارج علمی، برداشته‌ شده است و دستاوردهای عظیمی در حوزه‌های علمی، فرهنگی، ورزشی در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی به‌همراه داشته است که حضرتعالی مستحضر و بر قدر و ارزشِ تلاش‌های معلمان نیز بارها تأکید فرموده‌اید.
یقیناً بابتِ این نتایج و دستاوردها به خود می‌بالیم. لکن وقتی نگاه بلند حضرتعالی در بیانیۀ گام دوم انقلاب، و اندیشۀ شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی را می‌بینیم و می‌خواهیم بر اساس سند چشم‌انداز جمهوری اسلامی ایران سرآمد باشیم و الهام بخش و نسلی آگاه، توانمند، سالم، خلاق، بانشاط، مومن، حامی محرومین و مقاوم در برابر استکبار داشته باشیم، باید به‌گونه‌ای دیگر بیندیشیم و طرحی نو دراندازیم.
خوشحالیم و خدا را شاکریم و از رئیس‌جمهور محترم جناب آقای دکتر پزشکیان ویژه قدردانی می‌کنیم که در آغاز این دورۀ جدید، با ایمان و باوری قلبی، که «همه چیز از آموزش و پرورش شروع می‌شود»، این نهاد را، که یکی از آرزوهای جامعۀ معلمان بود، از مهم‌ترین اولویت‌های دولت قرار داده و با نگاهی متفاوت، با اتکا به مردم و معلمان، تحول در آموزش و پرورش را در دو محورِ اساسی نقشه راه سند، یعنی عدالت و کیفیت مبنای کار قرار داده،‌ و تاکنون بیش از 30 جلسه در این راستا برگزار نموده‌اند، که دستاوردهای بزرگی تاکنون به‌همراه داشته و خواهد داشت.
ما نظام مسائل آموزش و پرورش را در راستای تحقق سند تحول بنیادین به دو دسته اولویت‌های مهم و فوری و اولویت‌های اساسی تقسیم کرده‌ایم که در هر بخش به نمایندگی از معلمان و اساتید عزیز، مدیران و دست‌اندرکاران دلسوز آموزش و پرورش، گزارش کوتاهی محضر مبارک حضرتعالی تقدیم می‌نمایم:
در بخشِ اولویت‌های فوری، مهم و ضروری؛ برنامه‌ریزی برای شروع مناسب و کم‌دغدغه سال تحصیلی؛ تکمیل فرایند جذب و استخدام 70 هزار معلم، به‌روز رسانی و پرداخت بخش‌های قابل توجهی از مطالبات همکاران معزز فرهنگی، بهبود نسبی وضعیت حقوقی خدمتگزاران شریف مدارس، حل مشکلات رتبه‌بندی معلمان، انعقاد تفاهم‌نامه ساخت 200 هزار واحد مسکونی، اخذ مجوز 85 هزار ردیف استخدامی جدید، توسعه ساختار سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک با 139 پست در سطح استان‌ها، تقویت دانشگاه فرهنگیان با اختصاص 2500 پست هیئت علمی و جذب 30 هزار دانشجو در سال گذشته و پیش‌بینی 30 هزار دانشجو در سال جدید و زمینه‌سازی برای جذب 3000 نفر از نخبگان حوزه‌های علمی، فرهنگی و ورزشی برای اولین بار در دانشگاه فرهنگیان، حضور مؤثر و موفقیت‌آمیز در المپیادهای بین‌المللی 2024 و کسب جایگاه سوم جهان و حضور در دو المپیک ورزشی دانش‌آموزی و کسب 134 مدال طلا، نقره و برنز، استفاده از ظرفیت شبکه شاد در راستای توسعۀ عدالت آموزشی و تشکیل بیش از 6 هزار گروه مردمی در این شبکه در راستای نهضت محرومیت‌زدایی و شناسایی گلوگاه‌های نفوذ و تمهید اقدامات پیشگیرانه، می‌توان اشاره کرد.
و در بخش دوم و اولویت‌های اساسی و تحول‌آفرین، نقشۀ راه سند را محور اصلی کار قرار داده و برای اجرایی‌سازی 147 پروژۀ آن تقسیم کار لازم را انجام داده و الگوی عملیاتی و گام‌های اجرایی آنها را طراحی کرده‌ایم. همانطور که مستحضرید روح حاکم بر سند تحول بنیادین عدالت و کیفیت است و رئیس‌جمهور محترم نیز این دو موضوع را در اولویت کار قرار داده و ما نیز بر همین مبنا اولویت اول خود را در کنار توجه به همۀ پروژه‌های سند بر همین دو موضوع قرار داده‌ایم‌ و برای تحقق آن برنامه عملیاتی دقیقی را در دو حوزۀ سخت‌افزاری و نرم‌افزاری طراحی کرده‌ایم:
در بخش سخت‌افزاری با رویکرد محرومیت‌زدایی از فضا و تجهیزات آموزشی، سازمان نوسازی با همراهی ادارات کل و مدیران آموزش و پرورش تمام کشور، نظام مسائل مربوط به این حوزه را با برش‌های استانی و منطقه‌ای در 6 محور و 7200 نظام مسئله شناسایی نموده و با رویکرد مردمی و تشکیل بیش از 6 هزار تیم تاکنون، و بهره‌گیری از گروه‌های جهادی کار را آغاز کرده و صدها پروژه تکمیل و جلوه‌های کم‌نظیری از مشارکت وسیع مردم در ساخت و تجهیز مدارس خلق گردیده است؛ در کنار رویکرد مردمی، شاهد مشارکت وسیع و گسترده دستگاه‌ها، نهادها به‌ویژه جامعه خیرین عزیز بودیم، که در سال گذشته با کمک بیش از 18 همت، مشارکت بی‌نظیری را در تاریخ مدرسه‌سازی، رقم زده‌اند.
در بخش نرم‌افزاری با رویکرد کیفیت‌بخشی مدارس دولتی، نقطۀ کانونی تحول را مدرسه قرار داده‌ایم و با آغاز اجرای الگوی مدرسه تراز، ارتقاء توانمندی‌های مدیران، معلمان و تقویت فعالیت‌های پرورشی، فرهنگی و ورزشی را به‌منظور تحول در محیط‌های یادگیری در دستور کار قرار داده و اجرا می‌نماییم.
ترمیم سند تحول از جمله مسائل مهمی بود که بارها مورد مطالبه معظم‌له قرار گرفت و الحمدالله پس از صرف ساعت‌ها کار کارشناسی دقیق در دولت سیزدهم تدوین و در این دوره در شورای عالی آموزش و پرورش به تصویب رسید و جهت تصویب نهایی به شورای عالی انقلاب فرهنگی تقدیم شده است.
بر همین اساس مؤلفه‌های مهمی از جمله تقویت جایگاه مدرسه، تدوین شاخص‌های راهبردی ارزیابی نظام تعلیم و تربیت رسمی و عمومی، پرداختن به زیست بوم فضای مجازی و تربیت اوان کودکی مورد توجه ویژه قرار گرفته است.
لازم می‌دانم در بخش اولویت‌های اساسی به تعدادی از پروژه‌های پیشران و مهم نقشه راه سند تحول بنیادین، که در حال اجرا است، نیز به‌عنوان نمونه اشاره نمایم:
برنامۀ درسی نقطۀ کانونی تحول و نقطه آغاز حرکت در جهت تحقق سند تحول بنیادین آموزش و پرورش است. یکی از آسیب‌های جدی برنامۀ درسی موجود، کم‌رنگ بودن وجوه تربیتی و مهارتی آن است؛ لذا، تحول در برنامه درسی در راستای جایگزینی برنامه درسی جامع، منسجم، یکپارچه، تربیت‌محور و مهارتی با رویکرد علم نافع، با برنامه فعلی که حافظه‌محور، جزیره‌ای و غیرمهارتی است را آغاز کرده و در این خصوص، گامهای طرحواره برنامه درسی در سطح مدرسه تدوین، و در حال نهایی شدن و اجرا است.
تحول و ارتقاء ساختار وکیفیت دانشگاه‌های فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی نیز از برنامه‌های مهم و اساسی ماست؛
امروز خوشحالیم و خدا را شاکر که به لطف تأکیدات مکرر حضرتعالی و حمایت‌های شورای عالی انقلاب فرهنگی جذب معلم از مسیر این دو دانشگاه افزایش چشم‌گیری داشته و به سقف 115.000 دانشجو رسیده است؛ در این بخش دو برنامۀ تحولی را به‌صورت هفتگی و مجدانه پیگیری می نماییم:
الف) تحول در برنامۀ درسی با رویکرد به‌روزآوری محتوا متناسب با نیاز و نیز ارتقاء توانمندی‌های مهارتی و تربیتی دانشجو معلمان؛
ب) بهبود استانداردها و شاخص‌های دانشگاه از جمله افزایش کمی و کیفی اعضای هیئت علمی، استانداردسازی فضا و تجهیزات آموزشی، ارتقاء سطح علمی و مهارتی اساتید و نیز رشد بی‌نظیر بودجه در بخش‌های عمومی و عمرانی.
ارتقاء کیفیت فعالیت‌های پرورشی و فرهنگی متناسب با تحولات و اقتضائات جدید را نیز در چند محور برنامه‌ریزی کرده‌ایم:
افزایش ظرفیت جذب نیروی انسانیِ خوش‌فکر، متعهد، خلاق و کارآمد برای امور پرورشی مدارس و استفاده از ظرفیت همۀ معلمان؛ نقش‌آفرینی و مشارکت دانش‌آموزان در فعالیت‌های تربیتی و فرهنگی با شعار «هر دانش‌آموز یک تشکل و هر دانش‌آموز یک نقش»؛ مشارکت شبکه‌ای بیش از 80.000 تیم دانش‌آموزی در نهضت جهاد تبیین؛ استفاده همه جانبه از ظرفیت‌های فناوری‌های نوظهور فرهنگی، هوش مصنوعی و محصولات رایانه‌ای برای تولید محتواهای جذاب جهت توسعه مهارت‌های سبک زندگی ایرانی-اسلامی و توسعه و ترویج فرهنگ اقامه نماز، فعالیت‌های قرآنی و معارف اهل بیت علیهم‌السلام؛
استفادۀ حداکثری از موقعیت‌های تربیتی و رشددهنده مدارس مثل اردوهای راهیان نور و راهیان پیشرفت با مشارکت بیش از یک میلیون دانش‌آموز، فرصت اعتکاف با استقبال بی‌نظیر بیش از 600 هزار دانش‌آموز، برگزاری پویش‌های حمایتی از سرزمین‌های جبهۀ مقاومت به‌ویژه غزه و لبنان، برگزاری همایش‌های سراسری یاوران مقاومت و برگزاری بزرگترین محفل انس با قرآن با مشارکت 30 هزار مدرسه در ماه مبارک رمضان، نمونه‌ای از اینهاست.
موضوع اساسی و مهم دیگر، کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی است. ما فرمایش حضرتعالی در جلسات آسیب‌های اجتماعی که فرموده‌اید:«آسیب‌های اجتماعی، بزرگترین خطری است که کشور و نظام را تهدید می‌کند، و این بزرگترین غمی است که در نظام اسلامی مسئولان کشور باید داشته باشند.» را سرلوحۀ کار خود قرار داده و در همین راستا، و باتوجه به اینکه مدرسه مهم‌ترین کانون شناسایی، مداخله و پیشگیری از آسیبهای اجتماعی است، مهم‌ترین جلسه‌ای که به‌صورت هفتگی و ثابت و با حضور اینجانب و تمامی اعضای شورای معاونان و استان‌ها بیش از 25 جلسه برگزار شده است موضوع آسیب‌های اجتماعی است و توانسته‌ایم با استفاده از سامانۀ پیشرفتۀ نماد ( نظام مراقبت اجتماعی دانش‌آموزان)، و توسعۀ خدمات خط ویژۀ 1570، تحلیل دقیقی از میدان را به‌دست آوریم.
اطلس آسیب‌های روانی را در 8 آسیب مهم، با غربالگری بیش از 8.000.000 دانش ‌آموز با برگزاری آزمون‌های استاندارد و اطلس آسیب‌های اجتماعی را در 10 آسیب با رصد و پایش و مشارکت 99% از مدیران مدارس ترسیم نموده‌ایم و 32 منطقه را هدف‌گذاری و برنامه‌های وسیع پیشگیری و مداخلۀ فوری را به صورت آزمایشی اجرا نموده‌ایم.
تربیت اوان کودکی به‌عنوان طلایی‌ترین دوران تربیت نیز از مهم‌ترین اولویت‌هایی است که در سه حوزه ساختار، محتوا و نظارت مورد توجه ویژه قرار گرفته است که از آن جمله می‌توان به بهره‌گیری از فناوری‌های جدید، توسعۀ ساختار سازمانی در کل کشور، اعتبارسنجی نظام‌نامۀ جامع تربیت دورۀ اوان کودکی و تقویت اقدامات نظارتی اشاره نمود.
در حوزۀ مهارت‌آموزی و تقویت مهارت‌های فنی و حرفه‌ای، تلاش می‌کنیم، سهم حوزۀ هنرستان‌های فنی وحرفه‌ای را در سال اول برنامه از 44% افزایش داده و به هدف نهایی برنامۀ هفتم که 50% است نزدیک نماییم. همچنین با شعار « هر دانش‌آموز حداقل یک مهارت شغلی»، برنامه‌ای طراحی کرده‌ایم که عموم دانش‌آموزان با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و دولتی از یک مهارت برخوردار شوند. به‌روز رسانی رشته‌های شغلی متناسب با بوم و نیازهای هر منطقه نیز از دیگر برنامه‌هایِ تحولی این حوزۀ مهم است که در حال اجرا است.
تقویت و افزایش ضریب نفوذ مدارس سمپاد در مناطق محروم، برنامه‌ریزی‌های ویژۀ تربیتی برای تقویت هویت ملی و دینی، تقویت باشگاه دانش‌پژوهان جوان در ابعاد علمی و تربیتی، افزایش سهم بودجه و حمایت و پشتیبانی از خلاقیت و نوآوری در ابداع و میزبانی المپیادهای بین‌المللی برای اولین بار، از مهم‌ترین برنامه‌های ما برای تقویت و ارتقاء حوزۀ نخبگانی است که تدوین شده و بعضا در حال اجرا است.
موضوع هوش مصنوعی نیز از مهم‌ترین مسائلی بود که بر آن تمرکز کرده، و ضمن تشکیل دبیرخانۀ ملی، سند توسعۀ هوش مصنوعی را تدوین و پروژۀ آموزش آن را برای دو میلیون دانش‌آموز و یکصد هزار معلم با مشارکت معاونت محترم علمی ریاست جمهور و وزارت ارتباطات در تابستان امسال در دستور کار قرار داده ‌ایم.
در پایان ضمن سپاس مجدد از لطف و عنایات حضرتعالی به نهاد تعلیم و تربیت و جامعۀ فرهیختۀ معلمان و اساتید کشور و تشکر صمیمانه از حمایت‌های مجلس شورای اسلامی، به‌ویژه کمیسیون آموزش و تحقیقات، رؤسای قوای سه‌گانه و شورای عالی انقلاب فرهنگی، استدعا دارم درصورت صلاحدید، جمع حاضر و همۀ معلمان و دانش‌آموزان سراسر کشور را از بیانات گهربار خویش بهره‌مند فرمایید. والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته.