پیام آذری - افزایش مشاهدهٔ خرس‌های قهوه‌ای در حاشیهٔ روستاهای دامنهٔ سبلان در روز‌های اخیر موجب نگرانی ساکنان و مسئولان محیط‌زیست شده است.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، مرکز اردبیل به گفتهٔ کارشناسان، تغذیهٔ دستی خرس‌ها توسط برخی کوهنوردان و باقی ماندن زباله و مواد غذایی در مسیر‌های صعود، ترس طبیعی این حیوان را کاهش داده و احتمال درگیری و خسارت را بالا برده است.
در هفته‌های گذشته، گزارش‌های متعددی از سوی اهالی روستاهای غرب و جنوب سبلان دربارهٔ مشاهدهٔ خرس در نزدیکی باغ‌ها، دامداری‌ها و حتی حیاط برخی خانه‌ها ثبت شده است. انتشار چند ویدئو در شبکه‌های اجتماعی که حضور این حیوانات در مجاورت چادر‌های کوهنوردی را نشان می‌دهد نیز واکنش‌های گسترده‌ای در پی داشته است.
به گفتهٔ یکی از اهالی روستاهای غرب مشگین شهر، خرس‌ها شب‌ها چند بار به اطراف روستا سر می‌زنند و این موضوع برای دام‌ها و کودکان خطرآفرین شده است.
یوسف محمدی رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست مشگین‌شهر با تأیید افزایش مراجعات خرس‌ها به محدوده‌های انسانی می‌گوید: بخشی از رفتار‌های مشاهده‌شده نتیجهٔ عادت‌سازی است. سال‌های اخیر برخی کوهنوردان و گردشگران به خرس‌ها غذا داده یا پسماند غذایی را در مسیر‌ها رها کرده‌اند. حیوان وقتی چند بار بدون خطر، غذای آسان پیدا می‌کند، ترس طبیعی‌اش از انسان کاهش می‌یابد.
کارشناسان حیات‌وحش نیز تأکید می‌کنند که این روند، علاوه بر تهدید جان مردم، برای خود حیوانات نیز خطرناک است.
به گفتهٔ رئیس اداره محیط‌زیست مشکین شهر، پایش روزانهٔ مسیر‌های منتهی به قلهٔ سبلان آغاز شده و روستاهای اطراف مشکین شهر و هماهنگی با نیرو‌های منابع طبیعی و دهیاری‌های روستاهای منطقه در دستور کار قرار گرفته است.
نصب تابلو‌های هشدار، افزایش گشت‌های یگان حفاظت و آموزش گروه‌های کوهنوردی از جمله اقدامات کوتاه‌مدت اعلام شده است.
همچنین از گردشگران خواسته شده در صورت مشاهدهٔ خرس، از نزدیک‌شدن، عکاسی با فاصلهٔ کم و غذا دادن به حیوان خودداری کنند و موارد مشاهده را سریعاً به پاسگاه‌های محیط‌بانی اطلاع دهند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که نبودِ سیستم کارآمد مدیریت زباله در مسیر‌های گردشگری، به‌ویژه اطراف پناهگاه‌ها، یکی از عوامل اصلی جلب حیوانات است. بسیاری از کیسه‌های زباله یا مواد غذایی رهاشده در اطراف چادرها، بوی قوی داشته و به‌راحتی خرس‌ها را به سمت انسان هدایت می‌کند.
جمع‌آوری پسماندها، استفاده از مخازن فلزی ضدنفوذ و انتقال منظم زباله به پایین‌دست از جمله پیشنهاد‌هایی است که کارشناسان برای کاهش تعارض انسان و خرس مطرح کرده‌اند.
کارشناسان تأکید می‌کنند که مدیریت تعارض انسان و خرس تنها با اقدامات حفاظتی ممکن نیست و باید آموزش رسمی برای کوهنوردان، تور‌های گردشگری و جوامع عشایری و روستایی اجرا شود.
از سوی دیگر، ارائهٔ خسارت و حمایت از دامداران آسیب‌دیده می‌تواند مشارکت مردم در حفاظت از گونه‌های حیات‌وحش را تقویت کند.
افزایش حضور خرس‌های قهوه‌ای در محدودهٔ سکونتگاه‌های انسانی در دامنهٔ سبلان هشداری جدی برای مدیریت گردشگری و حفاظت محیط‌زیست این منطقه است.
کارشناسان معتقدند که با اصلاح رفتار گردشگران، مدیریت صحیح پسماند و آموزش جوامع محلی، می‌توان از تشدید این تعارض جلوگیری کرد؛ تعارضی که در صورت بی‌توجهی، هم جان انسان و هم حیات‌وحش ارزشمند سبلان را تهدید خواهد کرد.