پیام آذری - روزنامه سازندگی /متن پیش رو در سازندگی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
عضو شورای شهر تهران خبر داد شهرداری تهران با صداوسیما قراردادی 5هزارمیلیارد تومانی بسته و این قرارداد انتها هم ندارد!
اعضای شورای شهر و تحلیلگران در ماه‌های اخیر از هزینه‌های کلان تبلیغات شهری در دوره مدیریت شهردار تهران انتقاد کرده‌اند. در تازه‌ترین اظهارنظرها، ناصر امانی، عضو شورای‌شهر تهران از وجود قراردادی «بدون انتها» میان شهرداری و صداوسیما پرده برداشت که رقم قرارداد آن حدود 5 هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود. امانی می‌گوید در لایحه بودجه 1404 ردیف‌هایی برای اطلاع‌رسانی شهرداری پیش‌بینی و تبصره‌ای افزوده شده که امکان هزینه‌کرد نامحدود از طریق صداوسیما را فراهم می‌کند. به گفته او، بخشی از این بودجه در پروژه تبلیغاتی «تهران دوست‌داشتنی» هزینه می‌شود و اگرچه اصل تبلیغات نادرست نیست اما «بزرگنمایی‌های زیادی» در تبلیغات فعلی شهرداری دیده می‌شود.
بازار ![]()
ادعاهایی مانند «شهرداری از تهران تا شانگهای را آسفالت کرده است» نه‌تنها پایه عملکردی ندارد بلکه مایه وهن و اغراق‌آمیز است. در مهر 1402 شهرداری با استفاده از بالن، کمپینی تبلیغاتی برپا کرد که به‌طور تلخ زیر‌سوال رفت: طی آن حادثه 6 کودک دچار سوختگی شدند. کارشناسان می‌گویند این نمونه‌ها نشان می‌دهد، شهرداری در این دوره بیشتر از آنکه مشکلات ساختاری شهر را حل کند به «نمایش» و زبان تبلیغات تکیه کرده است. مهدی اقراریان، رئیس کمیته نظارت شورای‌شهر با اشاره به ادعای تحقق «86 درصدی برنامه چهار ساله» این مدیریت شهری را مصداق «حکمرانی نمایشی و گزارشی» خواند و تأکید کرد، اقدامات شهرداری بیشتر در رسانه‌ها دیده می‌شود تا در خیابان‌ها.
منتقدان فهرست بلندبالایی از مشکلات شهری را یادآوری می‌کنند که با این حجم تبلیغات می‌توانست بهبود یابد: توسعه حمل‌ونقل عمومی، نوسازی اتوبوس‌ها و تاکسی‌ها، ساماندهی بافت فرسوده و نگهداشت شهری. به گفته ناصر امانی، هزینه تبلیغات شهرداری اگر صرف خرید اتوبوس، بازسازی خیابان‌ها یا افزایش ایستگاه مترو می‌شد، اثرات ملموسی بر زندگی روزمره شهروندان می‌داشت. وی اعتراف می‌کند این عدم توازن در تخصیص بودجه «اشکال متوجه شورای‌شهر است» و قول داده در لایحه بودجه 1405 حتماً این موضوع را بازنگری کنند: «ابتدا گزارشی از عملکرد می‌خواهیم تا مشخص شود، عدد 5 هزار میلیارد تومان درست است یا نه؛ اگر چنین قراردادی وجود داشته باشد، در بودجه 1405 اصلاحش می‌کنیم. البته اگر زورمان برسد».
نکته مهم اینجاست که بودجه مصوب شهرداری تهران برای سال 1404 حدود 225 هزارمیلیارد تومان تعیین شده است. به‌عبارت دیگر، ادعای 5 هزار میلیارد تومان تبلیغاتی حدود 2 درصد از کل بودجه شهرداری را تشکیل می‌دهد. با این حال، منتقدان می‌گویند همین رقم اندک نیز در حوزه‌های به‌مراتب ضروری‌تر سرمایه‌گذاری می‌شد. از آن جمله، بررسی‌های رسانه‌ها نشان داده، بودجه‌های پژوهش و مطالعات شهرداری نیز به شکلی کلی تصویب می‌شود سپس قراردادهای مختلفی از قبیل تحقیقات محلی به‌صورت مجزا منعقد می‌شود. این رویه، نگرانی از شفافیت مصرف بیت‌المال را تشدید کرده است.
از سوی دیگر، شهرداری در واکنش به انتقادات مربوط به قراردادهای رسانه‌ای تلاش کرده است همه چیز را «شفاف» جلوه دهد. غلامحسین محمدی، رئیس مرکز ارتباطات شهرداری اخیراً اعلام کرده، اطلاعات همه قراردادها در سامانه شفافیت بارگذاری شده و تولید و توزیع محتوا به‌صورت «متمرکز» از طریق شرکت تبلیغاتی پیام‌رسا انجام می‌شود. او اظهاراتی نظیر «پرداخت 400 میلیون تومان به یک فرد در توئیتر» را تکذیب کرده و گفته پرداخت‌های رسانه‌ای مطابق تعرفه‌های مصوب صورت می‌گیرد. به ادعای او، اگرچه پوشش رسانه‌ای کارها گسترده است اما بخش مهمی از این کارها عملاً به اطلاع‌رسانی عمومی مانند ترافیک، پسماند یا فضای سبز اختصاص یافته است.
مثال دیگر کمپین تبلیغاتی «تهران دوست‌داشتنی» بود که گروهی دیگر آن را به «بزک کردن» تهران تشبیه کرده‌اند؛ چراکه شهر همچنان با آلودگی، ترافیک و بافت فرسوده دست به گریبان است و تهران آنقدرها هم دوست‌داشتنی نیست.
به هر حال، آنچه روشن است، اختلاف‌نظر جدی بین شورا و شهرداری بر سر بودجه تبلیغات وجود دارد. اعضای منتقد شورای‌شهر بارها بر این نکته تأکید کرده‌اند که «تبلیغات بزرگ‌نمایی نباید جای کار واقعی را بگیرد». امانی نیز معتقد است اگر قرارداد 5 هزار میلیارد تومانی وجود داشته باشد باید شورا بعد از هر طریق ممکن آن را اصلاح کند. کارشناسان شهری می‌گویند، تحقق اهداف اساسی شهر، نه با آمارهای بزرگ روی کاغذ بلکه با تلاش میدانی ممکن است. همان‌طور که اقراریان گفته، اگر مصوبات و فعالیت‌های شهرداری در گزارش‌ها و تبلیغات «درست و مستند» منعکس نشوند، نمی‌توان به بهبود محسوس زندگی تهرانی‌ها امید بست.