پیام آذری - در این مقاله قصد داریم به برخی از مزایا و معایب کتابهای قدیمی بپردازیم و به شما کمک کنیم که با آگاهی از این مزایا و معایب اقدام به خرید کتاب های قدیمی کنید.

بسیاری از کتابخوان ها همیشه به دنبال یافتن کتاب های قدیمی در کتابفروشی ها هستند و معتقدند حتی المقدور باید کتاب های قدیمی را خواند. برخی دیگر از کتابخوان ها بالعکس نسبت به خرید کتاب قدیمی تردید دارند و معمولا ترجیح می دهند کتاب های چاپ جدید و روز را خریداری کنند
در ابتدا باید بگوییم منظور از کتابهای قدیمی لزوما کتابهای چاپ قبل از انقلاب 57 نیست. معمولا به کتابهای چاپ دهه 60 و 70 هم می توانیم صفت قدیمی بدهیم.
مزایای کتاب های قدیمی
1. حس نوستالژی: در دست گرفتن کتابهای قدیمی حس متفاوتی به ما می دهد. اینکه بدانیم کتابی که امروز در دست گرفتیم حدود 50-60 سال قدمت دارد، حس متفاوتی به ما خواهد داد. بوی کاغذ قدیمی هم به این حس نوستالژیک قوت می بخشد.
2. بدون سانسور بودن: بعضی کتابهای قدیمی نسبت به چاپ های جدید کاملتر هستند. البته باید دقت کنید که اگر قصدتان از خرید کتابهای قدیمی صرفاً متن دست نخورده آن است باید تحقیق بیشتری کنید. برخی با این تصور که همه کتابهای جدید سانسور شده هستند، مبالغ گزافی را خرج کتابهای قدیمی می کنند.
حال آنکه این تصور معمولا غلط است و فقط در بعضی کتابها چنین سانسوری اتفاق افتاده است. برای مثال کتاب صد سال تنهایی گابریل گارسیا مارکز در نسخه پس از انقلاب 57 دچار سانسور شده است. حتی در مقدمه چاپ اول پس از انقلاب هم بهمن فرزانه بر این مساله صحه گذاشته است. یا مثلا کتاب «انتری که لوطیش مرده بود» نوشته صادق چوبک با آنکه پس از انقلاب 57 هم چاپ شده است، ولی بدلیل جرح و تعدیل های فراوان و حذف چند داستان، با نسخه اصلی آن تفاوتهای فراوانی دارد.
اما ممکن است شما برای خرید کتاب دن آرام چاپ قبل از انقلاب مجبور باشید دو برابر چاپ جدید آن هزینه کنید، حال آنکه هیچ تغییری در کتاب اتفاق نیوفتاده است. مثالهای بسیاری از عدم تغییر کتابها در نسخه های جدید می توان آورد. پس اگر فقط بدلیل سانسور نشدن می خواهید کتاب قدیمی بخرید، حتما در هر مورد تحقیق کنید.
3. نایاب بودن در بازار: بعضا چاره دیگری برای خرید کتاب های قدیمی نداریم چون ممکن است دیگر هرگز تجدید چاپ نشده باشند.
یک کتاب ممکن است به دلایل مختلف، امروز تجدید چاپ نشود. گران بودن هزینه های چاپ، محتوای کتاب، در دسترس نبودن نویسنده و ... می تواند از علل عدم تجدید چاپ کتاب ها باشد. برای مثال اگر بخواهید کتاب چراغ آخر صادق چوبک را بخوانید ظاهرا چاره ای جز خرید نسخه قدیمی آن ندارید. همچنین کتاب شب یک شب دو بهمن فرسی که فقط پیش از انقلاب 57 چاپ شده است.
معایب کتاب های قدیمی

1.ترجمه های ضعیف: یکی از ایرادات کتاب های قدیمی ترجمه های ضعیف آن است. با اینکه پیش از انقلاب 57 هم مترجمان تراز اولی در حال ترجمه بودند (کریم امامی، رضا سید حسینی، به آذین، سروش حبیبی، ابوالحسن نجفی، محمد قاضی و ...) منتها تعداد ناشرینی که توجه چندانی به ترجمه های خوب نداشتند بسیار زیاد بود. بجز چند ناشر مهم (بنگاه ترجمه و نشر کتاب، امیرکبیر، نیل، خوارزمی، کتاب زمان و...) اغلب کتاب های ترجمه ای که در بازار بود ترجمه های ضعیفی داشتند. خصوصا در زمینه کتاب های علوم انسانی ترجمه های جدید بسیار بهتر هستند. برای مثال ممکن است شما برای خرید کتاب بیگانه انتشارات فرخی چاپ دهه 40 (ترجمه عنایت الله شکیباپور) مجبور باشید دو تا سه برابر ترجمه های جدید مثل ترجمه خشایار دیهیمی نشر ماهی هزینه پرداخت کنید. حال آنکه این دو ترجمه با هیچ متر و معیاری قابل قیاس نیستند.
2.قیمت بالاتر نسبت به چاپهای جدید: معمولا کتابهای قدیمی به دلیل نایاب بودن قیمت بالاتری نسبت به چاپهای جدید دارند. حتی اگر کتابی امروز در حال چاپ باشد ،نسخه های قدیمی آن با چاپ روز سنجیده نمی شوند و قیمت بالاتری دارند. برای مثال کتاب دن آرام امروز با قیمتی حدود 700 هزار تومان در حال چاپ است.
نسخه جلد شومیز چاپ نیل سال 57 قیمتی حدود 1 میلیون تومان دارد. نسخه کلکسیونی همین کتاب با جلد سلفون انتشارات نیل قیمتی در حدود 2و نیم میلیون تومان دارد. همانطور که بالاتر در این مورد صحبت کردیم، قبل از خرید کتاب های قدیمی که عموما قیمت بالاتری دارند، می بایست هدف خودمان را از خرید آن کتاب مشخص کنیم. اگر ملاک ما ظاهر کتاب، کلکسیونی بودن یا حس نوستالژیک باشد، می توانیم با خیال راحت هزینه بالاتری برای خرید کتاب های قدیمی پرداخت کنیم ولی اگر هدفمان خرید کتاب بدون سانسور باشد، حتما باید قبل از خرید تحقیق کنیم.

البته توجه داشته باشید که همیشه قیمت کتاب های قدیمی بالاتر از کتاب های جدید نیست. برای مثال کتاب های کمتر شناخته شده قدیمی قیمت چندانی ندارند. یا مثلا ممکن است یک کتاب قدیمی را از یک حراجی کتاب دست دوم به قیمت پایینی بتوانید تهیه کنید.
3.کاغذ کاهی و کیفیت فونت و چاپ ضعیف: قبل از اینکه این مورد را توضیح دهیم باید بدانید منظور ما همه کتاب های قدیمی نیست چرا که کیفیت جلد و کاغذ برخی کتابهای قدیمی به مراتب بهتر از کتابهای چاپ جدید است.
در عین حال معمولا کتاب های قدیمی بدلیل سن بالایشان شکننده تر هستند. مخصوصا اگر جنس کاغذشان کاهی باشد. علاوه بر کیفیت کاغذ، مشکلاتی در صفحه بندی و نکات ویرایشی نیز ممکن است وجود داشته باشد. مسلما تحول دستور زبان فارسی باعث شده برخی علامتهای ویرایشی امروزه کمتر یا بیشتر استفاده شوند.
در کنار همه این مزایا و معایب سلیقه شخصی شما هم یکی از مهم ترین نکات خرید کتاب دست دوم و مخصوصا کتب قدیمی است. بهتر است اگر قصد خرید کتب قدیمی را دارید، از فروشگاههای معتبری این کتابها را تهیه کنید چرا که هم به لحاظ قیمت و هم به لحاظ توضیح وضعیت ظاهری باید قبل از خرید، مطمئن باشید. ما در کتاب رومی سعی می کنیم توضیحات کاملی راجع به وضعیت سلامت ظاهری کتابها داشته باشیم و قیمتگذاری را با توجه به عرف بازار و رعایت انصاف انجام دهیم. همچنین امکان بازگشت کتاب در صورت مغایرت داشتن کتاب با توضیحات در کتاب رومی وجود دارد.