پیام آذری - اردبیل-رئیس دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی از برنامه‌ریزی برای دیجیتال‌سازی هرباریوم ارزشمند این دانشکده شامل بیش از هزار گونه گیاهی بویژه گیاهان دارویی خبر داد.
به گزارش خبرنگار مهر ، ترحم مصری ظهر دوشنبه در جمع خبرنگاران اظهار کرد: دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی با هدف حفظ میراث گیاهی کشور و تسهیل پژوهش، برنامه‌ریزی برای دیجیتال‌سازی هرباریوم ارزشمند خود را آغاز کرده است. این مجموعه شامل بیش از هزار نوع گیاه، بویژه گونه‌های دارویی منطقه است که قرار است به مرجع ملی و دیجیتال با قابلیت «دسترسی آزاد» برای پژوهشگران سراسر کشور تبدیل شود.
وی افزود: هرباریوم بسیار ارزشمند، توسط همکاران گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه، بویژه میکائیل بدرزاده، جمع‌آوری و تاسیس شده و تاکنون مورد استفاده آموزشی و پژوهشی اساتید و دانشجویان بوده است.
پشتیبانی امن در برابر تغییر اقلیم
رئیس دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در ادامه با اشاره به اهداف کلان این طرح ادامه داد: ثبت، حفظ و نمایش دیجیتال میراث گیاهی ایران در برابر تهدیداتی مانند تغییر اقلیم و تخریب زیستگاه‌ها از اولویت‌های ما است. این اقدام یک مجموعه پشتیبان امن از نمونه‌های فیزیکی فراهم می‌آورد که دسترسی نسل‌های آینده را به این گنجینه گیاهی تضمین خواهد کرد.
وی تصریح کرد: با ایجاد این بانک اطلاعاتی، پژوهشگران سراسر جهان می‌توانند بدون نیاز به دسترسی فیزیکی به نمونه‌ها، امکان شناسایی، مقایسه و مطالعه گیاهان را داشته باشند که این امر به سرعت بخشیدن به تحقیقات گیاه‌شناسی کمک شایانی می‌کند. همچنین با ثبت دقیق مکان و زمان جمع‌آوری نمونه‌ها، این مجموعه ابزاری قدرتمند برای ردیابی تغییرات پراکنش گونه‌های گیاهی در طول زمان و مطالعه تأثیر تغییرات اقلیمی فراهم می‌آورد.
مصری یکی از ضروریت‌های مهم ایجاد کلکسیون دیجیتال را رفع محدودیت‌های مکانی و زمانی دانست و گفت: نمونه‌های فیزیکی هرباریوم تنها در یک مکان قابل دسترس هستند، اما کلکسیون الکترونیکی این محدودیت را حذف می‌کند.
وی تأکید کرد: این مجموعه به یک ابزار آموزشی تعاملی برای دروس گیاه‌شناسی و بوم‌شناسی تبدیل خواهد شد که دانشجویان به جای محدود شدن به ساعات کار آزمایشگاه، به طور 24 ساعته و از هر نقطه‌ای به یک منبع آموزشی غنی دسترسی خواهند داشت.
علاوه بر این، دیجیتال‌سازی گنجینه‌های هرباریوم، از فرسودگی و تخریب نمونه‌های فیزیکی که در اثر جابجایی و مطالعه مکرر رخ می‌دهد، جلوگیری می‌کند.
هوش مصنوعی در خدمت شناسایی گیاهان
رئیس دانشکده کشاورزی با اشاره به ظرفیت‌های علمی دانشگاه محقق اردبیلی در این زمینه بیان کرد: با تکیه بر مطالعات انجام شده در حوزه هوش مصنوعی و آنالیز تصویر، این پروژه به زمینه‌ای برای تحقیقات پیشرفته تبدیل خواهد شد.
وی تاکید کرد: بخش کاربردی این طرح شامل امکان مقایسه تصاویر با کیفیت بالا از برگ، گل و میوه نمونه‌های مختلف است. همچنین برنامه‌ریزی شده است تا با توسعه یک اپلیکیشن موبایل مرتبط، مأموران محیط زیست و طبیعت دوستان بتوانند با گرفتن عکس از گیاه در طبیعت، به صورت جستجوی تصویری، آن را شناسایی کنند.
مصری در پایان گفت: در برنامه‌های آتی، افزودن یک بخش عمومی با زبان ساده برای افزایش آگاهی عمومی درباره تنوع زیستی ایران و هشدار درباره گونه‌های در معرض خطر نیز در دستور کار قرار خواهد گرفت.